«Λευκός καπνός» στη Σύνοδο Κορυφής για την Τουρκία μετά το διπλωματικό θρίλερ

Η έκτακτη συνάντηση Μητσοτάκης Μέρκελ, Μακρόν και Αναστασιάδη, με τη συμμετοχή του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά το μπλόκο της Ελλάδας στο προσχέδιο των συμπερασμάτων, ολοκληρώθηκε.

Σύμφωνα με το Politico και τις πληροφορίες που επικαλείται, κατατέθηκε νέο προσχέδιο συμπερασμάτων βελτιωμένο όσον αφορά την Τουρκία. Στο νέο προσχέδιο υπάρχει παράγραφος που περιλαμβάνει σκληρούς χαρακτηρισμούς για την Τουρκία, χωρίς ωστόσο να αναφέρει πουθενά τη λέξη «κυρώσεις». Κύπριος αξιωματούχος ανέφερε ότι οι συζητήσεις για την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο θα συνεχιστούν σήμερα Παρασκευή.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η Τουρκία πρέπει να σταματήσει τις μονομερείς ενέργειες αλλιώς η Ε.Ε. θα χρησιμοποιήσει όλες τις δυνατότητες που έχει στη διάθεσή της, κάτι που όμως δεν επιθυμεί να κάνει. Ακόμη η Ε.Ε. ζητά από την Τουρκία να συμμετέχει σε διάλογο και για το θέμα της Κύπρου, καθώς επίσης και να εκπληρώσει τη συμφωνία που είχε επιτευχθεί για το μεταναστευτικό το 2016. Στηρίζουμε την Ελλάδα και την Κύπρο και θα παρακολουθούμε από κοντά τις εξελίξεις τις επόμενες εβδομάδες, είπε ο Σαρλ Μισέλ, αναμένοντας πιο θετική συμπεριφορά από την Τουρκία, έχοντας όλες τις πιθανότητες στο τραπέζι. Η φον ντερ Λάιεν έκανε λόγο για δύο πακέτα επιλογών, εκ των οποίων το ένα θα χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει στο μονοπάτι των μονομερών ενεργειών και το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα.

Όπως αναφέρει η ΕΡΤ, αποτυπώνοντας τη στρατηγική της Αθήνας, ο Έλληνας πρωθυπουργός τονίζει ότι η ενεργοποίηση των κυρώσεων δεν είναι κάτι που επιθυμεί η ελληνική πλευρά, εντούτοις τα πάντα εξαρτώνται από τη στάση της Τουρκίας. Όπως τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης: «Δυο είναι, πλέον, οι δρόμοι ανοίγονται μπροστά μας απέναντι στην Τουρκία. Ο ένας του διαλόγου και της διπλωματίας. Ο άλλος είναι η κλιμακούμενη ένταση που αναπόφευκτα, αργά ή γρήγορα, θα οδηγήσει στη λήψη μέτρων από την Ευρώπη σε βάρος της Τουρκίας. Η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι θέλει τον πρώτο δρόμο». Το μήνυμα που εκπέμπει η ελληνική πλευρά είναι σαφές. «Συνεργασία και καλή γειτονία ή ο δρόμος των μέτρων και των κυρώσεων».

«Η Τουρκία είναι εκείνη που δυσκολεύει τον εαυτό της», ήταν η χαρακτηριστική φράση ανώτατου κυβερνητικού αξιωματούχου. Η ΕΕ είναι διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία προκειμένου να προασπίσει τα συμφέροντά της, σημειώνουν οι Eυρωπαίοι ηγέτες.

«Ή θα υπάρξει αύξηση των εντάσεων κάτι το οποίο δεν επιθυμούμε ή θα υπάρξει αποκλιμάκωση και κινούμαστε προς εποικοδομητική σχέση. Αυτό είναι που θέλουμε», τονίζει η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, πρόεδρος της ευρωπαϊκής επιτροπής.

«Είμαστε εταίροι στο ΝΑΤΟ, εξαρτόμαστε ο ένας από τον άλλον όταν πρόκειται για θέματα μετανάστευσης και υποστήριξης στην Τουρκία για την αντιμετώπιση των πολλών προσφύγων που δέχεται, και πρέπει φυσικά να μειώσουμε τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο», δήλωσε κατά την άφιξή της η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.

«Η αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και την Κύπρο, θέλω να είμαι πολύ ξεκάθαρος, αυτή η αλληλεγγύη είναι αδιαπραγμάτευτη. Όταν ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δέχεται επίθεση ή απειλείται, όταν δεν σέβονται τα εδάφη του, είναι χρέος των Ευρωπαίων να δείξουν αλληλεγγύη», σχολίασε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.

Μετά τα μεσάνυχτα ξεκίνησε το δείπνο, όπου σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Σαρλ Μισέλ, Μπάρεντ Λέιτς, η ατζέντα αφορά άλλα ζητήματα, όπως οι εχθροπραξίες στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και τη δηλητηρίαση Ναβάλνι.

Σύμφωνα με πληροφορίες της Καθημερινής, μετά τη σύνταξη του πρώτου προσχεδίου, η Αθήνα επέμεινε ότι η αναφορά σε μελλοντικό διάλογο με την Άγκυρα πρέπει να εξισορροπηθεί με αναφορά σε κυρώσεις σε περίπτωση που η αποκλιμάκωση αποδειχθεί προσχηματική. Η καγκελάριος Μέρκελ δεν επιθυμούσε να υπάρξει αναφορά σε κυρώσεις, επικαλούμενη μεταξύ άλλων τη συμφωνία που ανακοινώθηκε νωρίτερα περί μηχανισμού απεμπλοκής (deconfliction mechanism) μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ.

Η Αθήνα και η Κύπρος έκριναν ότι το πρώτο προσχέδιο, που κυκλοφόρησε γύρω στις 6 το απόγευμα τοπική ώρα, δεν ήταν ικανοποιητικό. Η ελληνική πλευρά ζήτησε τροποποιήσεις «ώστε να αντικατοπτρίζει πιο πλήρως τις ελληνικές θέσεις», σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές.

Στο προσχέδιο εκφραζόταν η αλληλεγγύη της Ε.Ε. με την Ελλάδα και την Κύπρο, «των οποίων η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα πρέπει να γίνουν σεβαστά». Οι «27» καλωσόριζαν τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και τη συμφωνία για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και καλούσαν την Άγκυρα να σταματήσει τις «παράνομες» έρευνες και γεωτρήσεις σε «διαφιλονικούμενα ύδατα».

Γινόταν επίσης αναφορά στην ανάγκη «ταχείας επανέναρξης» των συνομιλιών για το Κυπριακό, που θα περιλαμβάνει και το θέμα του διαμοιρασμού των πιθανών εσόδων από το φυσικό αέριο στις παρακείμενες θαλάσσιες περιοχές. Υπό τον όρο της «μακροχρόνιας» αποκλιμάκωσης στην περιοχή, αναφερόταν, θα μπορούσε να εγκαινιαστεί μία νέα θετική ατζέντα με την Τουρκία, εστιάζοντας στον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης, την επανέναρξη του πολιτικού διαλόγου σε υψηλό επίπεδο και πιο συχνές επαφές σε επίπεδο κοινωνίας των πολιτών. Το προσχέδιο δεν περιλάμβανε καμία αναφορά σε κυρώσεις.