Η μεγάλη νίκη του Μπάιντεν, τα δάκρυα και ο θρίαμβος της δημοσιογραφίας

Τα δάκρυα χαράς του σχολιαστή του CNN, δικηγόρου και συγγραφέα, Βαν Τζοουνς στο άκουσμα της νίκης του Μπάιντεν  επανέφεραν στο προσκήνιο τη συζήτηση για το ρόλο των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ στην πολιτική ζωή.

Ένας σχολιαστής, πρώην σύμβουλος του Ομπάμα για θέματα «Πράσινης Εργασίας», στο πάνελ του CNN, που μάχεται εδώ και πολλά χρόνια τον Τραμπ, σφράγισε με το προσωπικό του συναίσθημα την είδηση της τελικής επικράτησης του Μπάιντεν επί του Τραμπ. Πόσο πιο «politically incorrect», πόσο πιο αντιδεοντολογικό, πόσο πιο… «αντιτραμπικό»; 

«Είναι μια ωραία μέρα», είπε ο Τζοουνς ξεσπώντας σε κλάματα. «Είναι πιο εύκολο να είσαι γονιός σήμερα, πιο εύκολο να είσαι πατέρας. Να πεις στα παιδιά σου ότι ο χαρακτήρας μετράει. Η αλήθεια μετράει. Μπορούμε πια να αναπνεύσουμε». 

Ο Βαν Τζόουνς είπε αυτό που σκέφτονταν εκατομμύρια Αμερικανοί και πολλά εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Με ένα προσωπικό ξέσπασμα, δίχως ίχνος πολιτικής ορθότητας, είπε μέσα σε λίγες φράσεις μερικές μεγάλες αλήθειες. Οι Τραμπιστές, που δίνουν τόσα χρόνια τη μάχη κόντρα στην πολιτική ορθότητα υπερασπιζόμενοι το δικαίωμα του απερχόμενου Αμερικανού προέδρου να καθυβρίζει, να προσβάλει και να ψεύδεται ασύστολα, έπεσαν να τον φάνε, εμφανίζοντας τον ως το απόλυτο παράδειγμα της «μη αντικειμενικής ενημέρωσης». Ως την πιο καθαρή απόδειξη ότι τα ΜΜΕ είναι γεμάτα με εχθρούς του Τραμπ. Ξαφνικά έγιναν όλοι οπαδοί της πολιτικής ορθότητας!

Ούτως ή άλλως, πριν από τα δάκρυα του Βαν Τζοόυνς, είχαν ήδη πάρει τη δόξα άλλοι δύο δημοσιογράφοι, ο Σέπαρντ Σμιθ του CNBC και ο Μπράιαν Ουίλιαμς του MSNBC. Ήταν αυτοί που τόλμησαν να κόψουν στον αέρα τη μετάδοση της συνέντευξης τύπου του Ντόναλντ Τραμπ, που έλεγε – ψευδώς – ότι είναι ο νικητής των εκλογών γιατί δήθεν αυτός έχει κερδίσει τις «νόμιμες ψήφους»! 

Η απόφαση τους προκάλεσε και θα συνεχίσει να προκαλεί τεράστια συζήτηση. Οι δυο δημοσιογράφοι δικαιώθηκαν, γιατί λίγες ώρες αργότερα αποδείχτηκε ότι ο Τραμπ έλεγε ψέματα, αφού ο Μπάιντεν κέρδισε και επίσημα τις εκλογές, παίρνοντας την Πενσυλβάνια. Όταν βγουν δε τα τελικά αποτελέσματα και στην Αριζόνα, τη Νεβάδα και την Τζόρτζια, ο Μπάιντεν θα έχει τελικά 306 έδρες. Τόσες είχε πάρει ο Τραμπ στις προηγούμενες εκλογές και μιλούσε για “landslide” (θρίαμβο), παρότι είχε δύο εκατομμύρια ψήφους λιγότερους από την Χίλαρι Κλίντον. Τώρα που ο Μπάιντεν εκτός από τους 306 εκλέκτορες παίρνει και τέσσερα εκατομμύρια ψήφους παραπάνω από τον Τραμπ η έννοια «θρίαμβος» έρχεται κάπως πιο κοντά στις πραγματικές της διαστάσεις. Μαζί με τον θρίαμβο του Μπάιντεν, όμως, βρισκόμαστε μπροστά και στο θρίαμβο της υπεύθυνης και αξιόπιστης δημοσιογραφίας.

Είναι βέβαιο πως η στάση των δημοσιογράφων που έκοψαν στον αέρα τον Τραμπ θα γίνει αντικείμενο μελέτης σε όλες τις σχολές δημοσιογραφίας, επικοινωνίας και πολιτικής επιστήμης. Από την ώρα που βασικός κανόνας του δημοσιογραφικού λειτουργήματος είναι η μετάδοση της αλήθειας, έχει ή όχι το δικαίωμα – ή την υποχρέωση – ένας δημοσιογράφος να εμποδίζει τη μετάδοση fake news; Ακόμη κι αν αυτός που τα εκφωνεί είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ;

Η έκρηξη του λαϊκισμού και των fake news – με τον Τραμπ σε ρόλο παγκόσμιου ηγέτη προώθησής τους – επαναπροσδιορίζει το ρόλο του Τύπου. Η εύκολη λύση – που εφαρμόστηκε παντού χωρίς πολλές διαμαρτυρίες – είναι να μετατρέπονται οι δημοσιογράφοι σε οχήματα λαϊκισμού και μετάδοσης fake news. Η δύσκολη επιλογή – που δικαιώνει μακροπρόθεσμα αυτούς που την ακολουθούν – είναι να υπερασπίζονται οι δημοσιογράφοι με κάθε τρόπο την αλήθεια. Το να δώσει κανείς χώρο και χρόνο σε όλες τις απόψεις είναι αυτονόητη υποχρέωση. Το να δέχεται όμως αδιαμαρτύρητα να μεταδίδει προφανή ψέματα ως δήθεν «απόψεις» είναι επιεικώς απαράδεκτο. Και αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες μέρες στην Αμερική δίνει ένα καλό και χρήσιμο μάθημα σε όλους μας.