Οκτώ ραντεβού έχουν κλείσει οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης για την Ελλάδα και το 2021 – μετά το αιφνιδιαστικά θετικό για την χώρα μας 2020 από πλευράς ratings – τα οποία ίσως για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια δεν τρέχει και τίποτα και να… χαθούν.

Αν και οι διεθνείς αναλυτές έχουν ήδη ποντάρει πως η Ελλάδα θα εντυπωσιάσει την επενδυτική κοινότητα και το νέο έτος, θέτοντας την στις λίγες χώρες που θα δουν βελτίωση της ετυμηγορίας των big four για την βαθμολογία της ελληνικής οικονομίας, η ΕΚΤ ωστόσο έχει… φροντίσει οι γνώμες των ειδικών της Fitch, της Moodys της S&P και της DBRS να μην έχουν τόση σημασία έως τουλάχιστον τα τέλη του 2023, όταν όπως ευρέως αναμένεται η Ελλάδα έτσι και αλλιώς να χτυπήσει ή θα έχει χτυπήσει την πόρτα του investment grade.

Η Ελλάδα ξεχώρισε το 2020 στο μέτωπο των αξιολογήσεων των οίκων, καθώς αποτέλεσε εξαίρεση σε αυτό που χαρακτηρίστηκε ως ένα έτος αρνητικών δράσεων σε ότι αφορά τα ratings των χωρών από τους «κυρίαρχους» του παιχνιδιού.

Το σοκ που προκάλεσε η πανδημία δεν άφησε και πολλά περιθώρια στις ομάδες αξιολογήσεων των οίκων, καθώς δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί αύξηση της «βαθμολογίας» μίας χώρας εν μέσω της βαθιάς ύφεσης που χτύπησε τις οικονομίες και της εκτόξευσης του χρέους. Οι υποβαθμίσεις λοιπόν των ratings ήταν αυτές που κυριάρχησαν τους τελευταίους 11 μήνες περίπου και μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, κάτι που δεν… αφορούσε ωστόσο την Ελλάδα.

Αν και τον Απρίλιο του 2020 οι θετικές προοπτικές που έδιναν Fitch, S&P και DBRS προς τη χώρα μας μειώθηκαν «αναγκαστικά» σε σταθερές, καθώς εκείνη τη στιγμή φαινόταν αδύνατο κάποια χώρα να δει αναβάθμιση του rating της (κάτι που υποδηλώνει η ύπαρξη θετικού outlook), η Moody’s επέλεξε να μην «μιλήσει». Άλλωστε ήδη έδινε σταθερό outlook στην Ελλάδα. Ωστόσο, τον Νοέμβριο αποφάσισε να κάνει τη διαφορά και να δώσει στη χώρα την αναβάθμιση που «χρωστούσε». Ο οίκος ήταν ο πιο αυστηρός μεταξύ των τεσσάρων καθώς έως τον Νοέμβριο διατηρούσε την βαθμολογία του τέσσερα σκαλοπάτια κάτω από την επενδυτική βαθμίδα (έναντι τριών από S&P και DBRS, και δύο από Fitch) ενώ δεν είχε προχωρήσει σε καμία κίνηση από τον Μάρτιο του 2019. 

Ο χορός των αξιολογήσεων της Ελλάδας για το 2021 ξεκινά σε λίγες μέρες, με την Fitch στις 22 Ιανουαρίου, ενώ ο οίκος θα ξανα-επισκεφθεί την βαθμολογία της χώρας μας στις 16 Ιουλίου. Η Fitch αποτελεί τον πιο αισιόδοξο ή λιγότερο αυστηρό οίκο, καθώς δίνει την υψηλότερη βαθμολογία στην Ελλάδα, στο ΒΒ με σταθερές προοπτικές. Στους παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε βελτίωση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας η Fitch έχει τοποθετήσει τους εξής: 1) την επιστροφή του δημόσιου χρέους/ΑΕΠ σε σταθερή πτωτική πορεία μετά την πανδημία, για παράδειγμα λόγω της δημοσιονομικής εξυγίανσης, της επιστροφής στην αύξηση του ΑΕΠ και της διατήρησης των χαμηλών επιτοκίων, 2) την βελτίωση της μεσοπρόθεσμης πορείας της ανάπτυξης μετά το σοκ του κορονοϊού, ιδιαίτερα εάν υποστηρίζεται από την εφαρμογή αποτελεσματικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, και 3) το χαμηλότερο ρίσκο “μεταφοράς” των κινδύνων του τραπεζικού τομέα στον κρατικό ισολογισμό.

Την Fitch ακολουθεί στις 19 Μαρτίου η DBRS με την δεύτερη αξιολόγησή της για το 2021 να έχει τοποθετηθεί για τις 17 Σεπτεμβρίου. O οίκος δίνει βαθμολογία στην Ελλάδα BB(low) με σταθερές προοπτικές, έχοντας επισημάνει πως οι παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αναβάθμιση της αξιολόγησής του για την Ελλάδα είναι: 1) η αποτελεσματική διαχείρισης της κρίσης του κορονοϊού και η επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε σταθερή ανάπτυξη και 2) η συμμόρφωση της χώρας με τους κανόνες των ευρωπαϊκών θεσμών στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας και η συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Τον Απρίλιο, στις 24 του μήνα, χτυπάει την πόρτα των ελληνικών αξιολογήσεων και ο οίκος S&P (BB- με σταθερές προοπτικές) ο οποίος έχει προγραμματίσει για το φθινόπωρο, στις 22 Οκτωβρίου, το δεύτερο ετήσιο review της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας. O οίκος έχει επισημάνει πως θα εξέταζε την αναβάθμιση της Ελλάδας εάν ο αντίκτυπος της πανδημίας στις οικονομικές επιδόσεις της χώρας αποδειχθεί βραχύβιος και η τρέχουσα επιβράδυνση των δημοσιονομικών επιδόσεων λόγω της κρίσης αναστραφεί. Επίσης θα αναβάθμιζε τις αξιολογήσεις του στο πλαίσιο μιας συνεχιζόμενης υλοποίησης πολιτικών προσανατολισμένων προς την οικονομική σταθερότητα για να αντιμετωπιστούν οι υπολειπόμενες διαρθρωτικές προκλήσεις στην οικονομία.  Άλλη μια πιθανή ενεργοποίηση για αναβάθμιση της αξιολόγησης σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο θα αποτελούσε μια σημαντική μείωση των NPEs στο τραπεζικό σύστημα.

Για μία ακόμη φορά η Moody’s θα περιμένει έως τον Μάιο για την πρώτη προγραμματισμένη αξιολόγησή της, στις 21 του μήνα, ενώ στις 19 Νοεμβρίου έχει σχεδιάσει να ξανακοιτάξει το rating της Ελλάδας. Βέβαια ο οίκος μας έχει… συνηθίσει τόσο στο να αναβάλλει αξιολογήσεις ή και να αιφνιδιάζει εκτός προγράμματος και μάλιστα με δίπλες αναβαθμίσεις. Ήταν ο μόνος εντός πανδημίας που προχώρησε σε αναβάθμιση της Ελλάδας (Νοέμβριος 2020), τοποθετώντας τη χώρας μας στις εξαιρέσεις του δύσκολου αυτού έτους καθώς ήταν η μόνη χώρα μαζί με την Σλοβενία που είδαν αναβάθμιση του rating τους. Όπως τόνισε, οι αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας τα επόμενα χρόνια είναι θετικές παρά τις αρνητικές βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις λόγω της πανδημίας, ιδίως στον τομέα του τουρισμού. Σύμφωνα με τον οίκο, η οικονομία της Ελλάδας θα ωφεληθεί από τις συνεχείς προσπάθειες για βελτίωση του επενδυτικού κλίματος σε συνδυασμό με τις εισροές πολύ σημαντικών κεφαλαίων από την ΕΕ στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, προσθέτοντας πως η χώρας επωφελείται από την πολύ ευνοϊκή δομή του χρέους της.

Η πανδημία προφανώς δεν ανέκοψε την ανοδική τροχιά στην οποία βρισκόταν η αξιολόγηση της Ελλάδας, και το επόμενο διάστημα, με βάση και την ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής της χώρας, αναμένεται αυτή η τροχιά να πάρει περισσότερη… φόρα. Το μόνο εμπόδιο που έφερε η κρίση του COVID-19 σε αυτό το μέτωπο είναι πως ενδέχεται να καθυστερήσει την πορεία προς την επενδυτική βαθμίδα. Η Citi αναμένει πως οι οίκοι θα αλλάξουν γενικότερα στάση το 2021 και ο πτωτικός κύκλος των αξιολογήσεων θα σταματήσει, λόγω της στήριξης από την ΕΚΤ και το Ταμείο Ανάκαμψης, με το 2022 κυρίως να αναμένεται να δούμε τις περισσότερες αναβαθμίσεις. Η Ελλάδα θα ηγηθεί των αναβαθμίσεων των οίκων, όπως και η Πορτογαλία, κάτι που συνέβη και πριν ξεσπάσει η πανδημία, όπως εκτιμά η αμερικάνικη τράπεζα.

Άλλωστε, μέσα και από τα πρόσφατα μηνύματα τους οι οίκοι στέλνουν σαφή «σινιάλα» για βελτίωση της πιστωτικής αξιολόγησης της Ελλάδας το 2021, κυρίως χάρη στο Ταμείο Ανάκαμψης και της σωστής χρήσης των πόρων του.

Σε πρώτη φάση, οι κινήσεις των οίκων αναμένεται να επικεντρωθούν στις προοπτικές παρά στο rating καθώς θα προτιμήσουν ίσως να περιμένουν την εξέλιξη της ανάκαμψης της οικονομίας, δεδομένου και του συνεχιζόμενου lockdown, καθώς και τον όποιο πρώτο αντίκτυπο από την ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Η αναβάθμιση σε θετικές των προοπτικών της Ελλάδας είναι ένα αρκετά πιθανό ενδεχόμενο το 2021, ωστόσο δεν αποκλείεται πως οι δεύτερες ετυμηγορίες κάποιων από τους οίκους να φέρουν και την Ελλάδα και ένα σκαλοπάτι υψηλότερα και στα ratings.

Σε κάθε περίπτωση, το τι θα κάνουν οι οίκοι δεν… πολυαπασχολεί τη χώρα ούτε και τα ελληνικά ομόλογα. Το γεγονός ότι τα ελληνικά ομόλογα, πάντως, είναι επιλέξιμα στο PEPP της ΕΚΤ, εξουδετερώνει τη ζημία του να μην έχει η Ελλάδα βαθμολογία investment grade σε αυτό το στάδιο. Η επέκταση του PEPP με την περίοδο επανεπενδύσεων να καλύπτουν και το 2023, σημαίνουν πως τα ελληνικά ομόλογα θα συνεχίσουν να προστατεύονται από αναταράξεις και να συμπεριφέρονται ως investment grade έστω και αν δεν έχουν αυτήν την «ταμπέλα», τη στιγμή που οι επενδυτές θα ποντάρουν όλο αυτό το διάστημα στην επίτευξη αυτού του οροσήμου, με απόλυτα θετικές συνέπειες στην αγορά ελληνικών ομολόγων…

Facebook Comments