Η Μάργκαρετ Θάτσερ είχε πει τη γνωστή ρήση που αναδείκνυε ότι «πρόβλημα του σοσιαλισμού είναι ότι στο τέλος σου τελειώνουν τα λεφτά των άλλων.» Αυτό ζει αυτή τη στιγμή η χώρα μας. Τελειώνουν τα λεφτά κάτω από το στρώμα, τελειώνουν τα λεφτά στις τράπεζες του εξωτερικού, τελειώνουν και αυτά που βρίσκονται εντός των τειχών.

Ένα κύριο ερώτημα της μνημονιακής Ελλάδας ήταν το «που πήγαν τα λεφτά;» με τα οποία καλομάθαμε από το 2000 και μετά. Απαντήσεις υπάρχουν πολλές, στους παρεοκράτες επιχειρηματίες, τους μιζαδώρους, τους «Τσοχατζόπουλους», τους συνταξιούχους, τους συνδικαλιστές και όλα τα γνωστά ειδικά συμφέροντα. Ανεξαρτήτως του αν πιστεύετε σε κάποιες ή σε όλες τις παραπάνω κατηγορίες, η δράση και η επιρροή τους βασίζονται σε μία απλή λογική: συγκεντρωμένα οφέλη και διασκορπισμένα κόστη.

Φανταστείτε ότι στην Ελλάδα, το μικρό μας γαλατικό χωριό επιδοτεί τη βιομηχανία παραγωγής μενίρ (ξέρετε, αυτά που κουβαλούσε στην πλάτη του ο Οβελίξ). Η επιδότηση αυτή ενισχύει τους δέκα χιλιάδες περίπου επιχειρηματίες, εργαζόμενους, παρόχους υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται στην εν λόγω βιομηχανία. Ας υποθέσουμε ότι το ύψος της επιδότησης είναι 100 εκ. ευρώ ετησίως, δηλαδή περίπου  2,5 ευρώ το μήνα ανά ελληνικό νοικοκυριό.

Τα 2,5 ευρώ το μήνα είναι αυτό που λέμε διασκορπισμένο κόστος. Είναι τόσο μικρό που είναι ανεπαίσθητο σε εκείνους που το πληρώνουν. Τα 100 εκ. ευρώ όμως, είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για τους ανθρώπους που ασχολούνται έμμεσα ή άμεσα με την παραγωγή μενίρ.

Όταν η ζωή μας κινδυνεύει, τουλάχιστον οι περισσότεροι από εμάς, θα κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για να την προστατέψουμε. Αν έβγαινε ο πρωθυπουργός και ανακοίνωνε τον τερματισμό της επιδότησης των μενίρ, ελάχιστοι επιχειρηματίες, εργαζόμενοι, προμηθευτές θα έλεγαν «μπράβο κ. Μαζεστίξ, τα μενίρ είναι παντελώς άχρηστα για την κοινωνία.»

Αντίθετα, όλοι θα προσπαθούσαν να ασκήσουν πίεση στους βουλευτές και την κυβέρνηση προκειμένου να διατηρήσει τις επιδοτήσεις. Η φύση αυτής της συναλλαγής έχει εκ προοιμίου χαμένους τους φορολογούμενους. Από τη μία πλευρά ο κλάδος των μενίρ έχει τα πάντα να χάσει ενώ από την άλλη οι φορολογούμενοι θα χάσουν μόνο 2,5 ευρώ το μήνα ή αν θέλετε 8,3 σεντς του ευρώ τη μέρα. Η ενέργεια που θα αφιερώσουν τα δύο αντικρουόμενα στρατόπεδα (αγορά μενίρ – φορολογούμενοι) θα είναι συντριπτικά μεγαλύτερη για τον κλάδο των μενίρ.

Ομοίως, κάθε κρατική χάρη, διαπλοκή, ή φωτογραφική ρύθμιση βασίζεται στα συγκεντρωμένα οφέλη και τα διασκορπισμένα κόστη. Εκεί ποντάρουν τα ειδικά συμφέροντα και οι πολιτικοί που τα εξυπηρετούν. Βασίζονται στο ότι κάθε συναλλαγή μεταξύ τους αποφέρει τεράστια αποτελέσματα για την κλειστή τους ομάδα ενώ το κόστος προς τους φορολογούμενους είναι σχεδόν αμελητέο. Το αντάλλαγμα δε για τους πολιτικούς εξαργυρώνεται στις εκλογές όπου παραδοσιακά το γαλατικό χωριό εκλέγει τον Μαζεστίξ.

Μάθετε περισσότερα για τη σχολή της δημόσιας επιλογής, τα συγκεντρωμένα οφέλη και τα διασκορπισμένα κόστη στο παρακάτω βίντεο:

Facebook Comments