Πόσο απέχει το success story από το σημερινό… disaster story, στο χρηματιστήριο

Όταν η εικόνα της οικονομίας και των τραπεζών μία χώρας είναι ισχυρή και βιώσιμη, τότε το χρηματιστήριό της είναι μία καλή επένδυση και όχι μία αναλαμπή ή ένα παιχνίδι των short. Αυτός είναι ο κανόνας, αυτή και η λογική. Αυτή είναι και η διαφορά μεταξύ της ευφορίας και της απαξίωσης…

Το βαρίδι που ονομάζεται τράπεζες, ο ακόμα μακρύς δρόμος για την έξοδο από τα μνημόνια και ο ακόμη μακρύτερος της επιστροφής στην σταθερότητα και την κανονικότητα, οι πολύ φιλόδοξοι στόχοι για ανάπτυξη και ιδιωτικοποιήσεις, τα capital controls που περιορίζουν την ρευστότητα, τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, οι επενδύσεις που επιμένουν σε ρυθμούς… χελώνας, η μη ένταξη στο QE και το ακόμα πολύ θολό τοπίο γύρω από την περαιτέρω ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, συμβάλλουν όλα μαζί και κάθε ένα ξεχωριστά, στη θλιβερή εικόνα του ελληνικού χρηματιστηρίου και στην παρουσία μόνο επιθετικών παικτών με… πολεμικές διαθέσεις.

Και πώς να μην είναι πολεμικές την στιγμή που πολλοί θεσμικοί και μεγάλα funds του εξωτερικού που πόνταραν στην Ελλάδα στο παρελθόν και εμπιστεύτηκαν τις επενδύσεις τους στη χώρα μας, έχουν ακόμη νωπές τις μνήμες της ζημιάς που υπέστησαν τα χαρτοφυλάκιά τους. Έτσι, εμφανίζονται ιδιαίτερα διστακτικοί να τοποθετηθούν εκ νέου σε μια αγορά μεγάλου ρίσκου όπως η ελληνική. Ειδικά τη στιγμή που οι ευκαιρίες διεθνώς είναι πολλές, με τις διεθνείς αγορές παρόλο που διαπραγματεύονται σε επίπεδα ρεκόρ, να μην  δείχνουν καμία διάθεση να εγκαταλείψουν το τρένο της bull market. 

Γι΄ αυτό ούτε η επιτυχημένη δοκιμαστική έξοδος της Ελλάδας στις αγορές το καλοκαίρι, ούτε οι επιτυχημένες έξοδοι των ελληνικών τραπεζών στις αγορές  με καλυμμένα ομόλογα, ούτε και το swap, μετουσιώθηκαν σε αποδόσεις για το ελληνικό χρηματιστήριο. Αντίθετα, το Χ.Α έχει μόνιμους θαμώνες πλέον τα short hedge funds που δεν λένε να αφήσουν τις τράπεζες από τα νύχια τους. Ο Γενικός Δείκτης έχει εγκλωβιστεί σε έναν μονόδρομο πτώσης και οι επενδυτές είναι έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να ενεργοποιήσουν το κουμπί του “sell”.

Γι΄ αυτό και τo ράλι που κατέγραψε η ελληνική αγορά στο α’ εξάμηνο εν αναμονή της ολοκλήρωσης της β αξιολόγησης, όχι απλώς έχει ξεχαστεί αλλά  έχει απομείνει το μισό του. Από τα κέρδη του 33% που σημείωνε ο Γενικός Δείκτης στα υψηλά έτους στα μέσα του καλοκαιριού , έχει χάσει σχεδόν 16% με τις τράπεζες να έχουν σημειώσει πτώση 35%-58% μέσα σε ένα τετράμηνο και ο τραπεζικός δείκτης 40%.

Με τα stress tests των τραπεζών να αναμένεται να ολοκληρωθούν τον Μάιο όπου τότε θα δοθεί η απάντηση στο εάν χρειάζονται νέα ανακεφαλαιοποίηση ή όχι, οι επενδυτές δεν έχουν καμία ορατότητα αυτή τη στιγμή. Επιπλέον, στο επίκεντρο των ανησυχιών είναι και οι επιπτώσεις που θα έχει στα κεφάλαια των τραπεζών η εφαρμογή του νέου λογιστικού προτύπου IFRS 9 που ξεκινά το 2018, ενώ ο δρόμος της μείωσης των NPLs/NPEs είναι ακόμα μακρύς και δύσκολος. Αυτά δίνουν λόγο μόνο στους shorts προς το παρόν, καθώς γνωρίζουν πως το επόμενο εξάμηνο θα είναι ένα ιδιαιτέρα έντονο και αβέβαιο διάστημα για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Είναι χαρακτηριστικό πως από το Σεπτέμβριο (όταν το ΔΝΤ απαιτούσε AQRs και νέα ανακεφαλαιοποίηση για τις ελληνικές τράπεζες), έως και σήμερα τρία πολύ ισχυρά βρετανικά funds, τα Marshall Wace, Lansdowne Partners και Oceanwood Capital, επιμένουν… επιθετικά στις μετοχές των ελληνικών τραπεζών, μεταβάλλοντας ελάχιστα – και συνήθως ακόμα πιο επιθετικά- τις θέσεις τους.

Το disaster story που ζει το ελληνικό χρηματιστήριο, για να έχει λοιπόν ελπίδα να εξελιχθεί σε success story, πρέπει να συμβούν πολλά, και δύσκολα, μαζί. Και θα χρειαστεί χρόνος.  Αλλιώς, τα οποία ράλι θα είναι βραχύβια και θα μετατρέπονται σε βουτιά, όπως και συμβαίνει το τελευταίο διάστημα.

Έτσι, η επιτυχία στους δημοσιονομικούς στόχους του 2018, η εδραίωση της ανάπτυξης, οι «χειροπιαστές» ενδείξεις για τον τρόπο εξόδου της χώρας από τα προγράμματα, η πλήρης άρση των capital controls, το «φως» πάνω από την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων χωρίς καθυστερήσεις, είναι αυτά που θα αλλάξουν την πορεία του Χ.Α. Και το bonus θα είναι φυσικά η περαιτέρω ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, η οποία αν έλθει ποτέ θα είναι το απόλυτο σήμα που περιμένουν οι επενδυτές για να στραφούν και πάλι στα ελληνικά assets, αφού έτσι θα αρθεί η αβεβαιότητα γύρω από τη βιωσιμότητά του. 

Κάποιοι από την άλλη μεριά, εμφανίζονται να περιμένουν τις… εκλογές και την πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα για να τοποθετηθούν στην ελληνική αγορά. Ο fund manager Κάιλ Μπας, ιδρυτής της Hayman Capital Management, δήλωσε πρόσφατα αισιόδοξος για τις προοπτικές των ελληνικών μετοχών, σημειώνοντας πως θεωρεί ότι κάποιοι κλάδοι του Χ.Α. είναι υπερβολικά υποτιμημένοι –όπως οι τράπεζες, προβλέποντας  πως το επόμενο έτος θα σημειώσουν ράλι εάν κηρυχθούν πρόωρες εκλογές και υπάρξει αλλαγή του πολιτικού τοπίου στην Ελλάδα.

Το σίγουρο είναι πως οι χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης και το χαμηλό σκορ στις επενδύσεις αν επιμείνουν, θα κρατήσουν μακριά τους long επενδυτές, ενώ θα οδηγήσουν με μαθηματική ακρίβεια σε υψηλά επιτόκια δανεισμού κάνοντας την όποια «πλήρη» έξοδο της χώρας στις αγορές που σχεδιάζει η κυβέρνηση, ακριβή και μη βιώσιμη, προκαλώντας έναν νέο φαύλο κύκλο χρηματοδοτικών προβλημάτων και αναγκών της Ελλάδας.