Για μείωση δαπανών έχετε ακούσει τίποτα;

Πριν από δύο εβδομάδες, με μία πραγματικά σημαντική απόφαση, το ΣτΕ α) δέχθηκε τη θέση των μελών, στελεχών και φίλων της Δράσης, ότι δεν μπορεί να φορολογείται περιουσία που δεν υπάρχει, καθώς οι τιμές των ακινήτων έχουν μειωθεί δραματικά στις περισσότερες περιοχές στα χρόνια της κρίσης, β) διαπίστωσε ότι η Διοίκηση παρανομεί, καθώς δεν έχει εφαρμόσει τον νόμο που προβλέπει αναπροσαρμογή των αντικειμενικών ανά διετία, και γ) τη διέταξε να ορίσει νέες τιμές εντός εξαμήνου. Η απόφαση αυτή θα επηρεάσει όλους τους Έλληνες, καθώς όχι μόνο οι δεκάδες φόροι ακινήτων αλλά και μία σειρά από προνοιακά επιδόματα που αποδίδονται με κριτήριο την περιουσιακή κατάσταση έχουν ως βάση υπολογισμού τις αντικειμενικές αξίες.

Ξεχνώντας αυτά τα δεδομένα, κάποιοι άρχισαν να θέτουν διάφορα θέματα για να αμφισβητήσουν τη σκοπιμότητα και την ορθότητα της απόφασης, στη λογική του «ο σκοπός (να υπάρχουν ικανά φορολογικά έσοδα ώστε να διασωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο πελατειακό κράτος) αγιάζει τα μέσα (την υπερφορολόγηση ανύπαρκτης περιουσίας με τρόπο παράνομο)». Αυτή ήταν η λογική διαδοχικών υπουργών οικονομίας αλλά και του πρωθυπουργού.

Γεγονός παραμένει ότι η μείωση των αντικειμενικών αξιών είναι πιθανόν να επιφέρει μείωση των εσόδων του κράτους. Τι μπορεί να γίνει γι αυτό;

Καταρχήν, πρέπει επιτέλους να αρχίσουμε να μιλάμε για μείωση των δαπανών του Δημοσίου. Σήμερα, στο τέλος του τέταρτου χρόνου σε μνημόνιο, οι δαπάνες του κράτους έχουν αυξηθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ. Μειώθηκαν ως απόλυτο νούμερο, αλλά το ΑΕΠ ποσοστικά μειώθηκε ακόμα περισσότερο. Μέσα σε αυτές τις δαπάνες βρίσκουμε και εντελώς παράλογες: συντάξεις σε υγιείς 50άρηδες και 55άρηδες, Πανεπιστήμια στην Άνω και Κάτω Ραχούλα, στρατόπεδα (η γενικότερη σπατάλη στον στρατό είναι γνωστή σε όσους έχουν κάνει θητεία), μισθολογικές διαφορές που εξακολουθούν να υπάρχουν δύο χρόνια μετά την «εφαρμογή» του ενιαίου μισθολογίου, λειτουργικά ενοποιημένους οργανισμούς που όμως διατηρούν διαφορετικά διοικητικά συμβούλια, κ.α..

Δεύτερον, με την προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στις πραγματικές, είναι πιθανόν να αυξηθεί η εισπραξιμότητα: Ο στόχος εισπραξιμότητας του ΕΝΦΙΑ είναι μόλις 80% (ένας “κανονικός” φόρος ξεπερνά το 95%) και αυτό εμφανίζεται μάλιστα ως επιτυχία από την πλευρά της κυβέρνησης, ενώ η τρόικα δεν υπολόγιζε πάνω από 67%. Για το 2014, έχουν βεβαιωθεί 3,65 δισ. ευρώ με στόχο να εισπραχθούν 2,65 δισ.. Αν οι φόροι που βεβαιώνονται είναι χαμηλότεροι για πολλούς, τότε είναι πολύ πιθανόν να αυξηθούν αυτοί που πληρώνουν.

Τρίτον, καιρός είναι πλέον να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί η μεταβίβαση της φορολογίας των ακινήτων στους Δήμους. Η πρόταση αυτή, που πρώτη διατύπωσε η Δράση στις εκλογές του 2012 και έχει υιοθετηθεί από την κυβέρνηση (με σχετικές δηλώσεις και του ίδιου του πρωθυπουργού), θα οδηγήσει σε μείωση των δαπανών των Δήμων, που σήμερα εκτός των δημοτικών τελών λαμβάνουν τεράστια επιδότηση από τον προϋπολογισμό.  Η εξοικονόμηση θα είναι πολύ μεγάλη, όχι μόνο επειδή δεν θα υπάρχει η μαύρη γραφειοκρατική τρύπα της μεταφοράς από την κεντρική διοίκηση στους Δήμους, αλλά και επειδή οι δημότες θα ελέγχουν άμεσα. Σκεφθείτε δημοτικές εκλογές με καίριο ζήτημα το ύψος των δημοτικών τελών και των παροχών.

Ο προϋπολογισμός τους 2014 προβλέπει εισπράξεις από τον ΕΝΦΙΑ 2,65 δισ. και από το ΕΕΤΗΔΕ 995 εκατ.. Για τους ΟΤΑ προβλέπεται απόδοση από τον προϋπολογισμό 2,6 δισ. και επιχορήγηση 361 εκατ. το 2014. Δηλαδή, σήμερα οι Δήμοι λαμβάνουν συνολικά λίγα περισσότερα από όσα πληρώνουμε μέσω του ΕΝΦΙΑ. Με αυτά χρηματοδοτούν την καθαριότητα, τον φωτισμό, τις κοινωνικές υπηρεσίες, αλλά και μαθήματα χορού, πηλοπλαστικής, ζωγραφικής κλπ. (στον Δήμο μου ξεχωριστά για πολλές διαφορετικές ηλικίες μάλιστα), σεμινάρια πάνω σε διάφορα θέματα, κ.α.. Γιατί πρέπει οι Δήμοι και όλοι εμείς μέσω των φόρων μας να χρηματοδοτούμε αυτές τις δραστηριότητες;

Με την κατάργηση της φορολογίας ακινήτων (εκτός από το κέρδος του πωλητή που θα φορολογείται ως εισόδημα) και την επιβολή ενός ανταποδοτικού μόνο τέλους από τους Δήμους, η επιβάρυνση των ιδιοκτητών θα εξομαλυνθεί άμεσα. Μάλιστα, τελικά θα ωφεληθούν οι αστικές περιοχές σε όλη την Ελλάδα, που σήμερα σηκώνουν δυσανάλογα μεγάλο βάρος: Ακίνητο ίδιας «αντικειμενικής» αξίας φορολογείται σήμερα πολύ ακριβότερα αν βρίσκεται σε καλή αστική περιοχή της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης από ό,τι αν βρίσκεται οπουδήποτε αλλού στην επικράτεια. Δεν υπάρχει καμία λογική σε αυτό, μόνο φθόνος.

Η συζήτηση γύρω από το κατά πόσο είναι αποδεκτή ηθικά η φορολογία περιουσίας η οποία έχει αποκτηθεί με ήδη φορολογημένα κεφάλαια είναι μεγάλη. Η συζήτηση όμως του αν θα πρέπει να φορολογείται ανύπαρκτη περιουσία είναι μικρή και κλείνει γρήγορα: πρόκειται για καθαρή υφαρπαγή κεφαλαίων. Το ΣτΕ το είπε πιο «ευγενικά». Αναμένουμε να δούμε πώς θα συμμορφωθεί η κυβέρνηση.