Έχοντας υποσχεθεί ένα νέο «whatever it takes», η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρέπει να τετραγωνίσει τον κύκλο και να καταλήξει σε ένα νέο εργαλείο το οποίο θα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τον κατακερματισμό και θα βάλει αποφασιστικό «στοπ» στις όποιες προθέσεις της αγοράς να δοκιμάσει τα όριά της εκτοξεύοντας και πάλι άτακτα spreads και αποδόσεις και εκτινάσσοντας έτσι τα κόστη δανεισμού των κυβερνήσεων. Η ελπίδα είναι ότι οι εργασίες για το νέο εργαλείο θα έχουν ολοκληρωθεί έως την συνεδρίαση τις 21 Ιουλίου, όταν τα επιτόκια θα αυξηθούν κατά 25 μονάδες βάσης.

Κύριος άξονας των τεχνικών λεπτομερειών είναι να γίνει αποδεκτό από όλες τις χώρες, υπερκερνώντας τους όποιους δισταγμούς και εντάσεις που μπορεί να έχουν τα «γεράκια» του Διοικητικού Συμβουλίου, και να μην αποτελεί ένα πρόγραμμα καθαρών αγορών ομολόγων, και αμφισβητηθεί, έτσι, νομικά.

Όπως δήλωσε η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ σε ομιλία της στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου της κεντρικής τράπεζας στη Σίντρα της Πορτογαλίας, «το νέο μέσο θα πρέπει να είναι αποτελεσματικό, ενώ θα είναι αναλογικό και θα περιέχει επαρκείς διασφαλίσεις για να διατηρήσει την ώθηση των κρατών μελών προς μια υγιή δημοσιονομική πολιτική», δίνοντας έτσι κάποιες λεπτομέρειες σχετικά με την μορφή που θα έχει. Τα σχόλια της Λαγκάρντ υποδηλώνουν ότι το νέο εργαλείο πιθανόν να συνδέεται με όρους και προϋποθέσεις για τις χώρες που επωφελούνται από αυτό. Προς το παρόν δεν υπάρχει κάποια συμφωνία στο Δ.Σ για το πρόγραμμα, με τις προτάσεις αλλά και τις… ενστάσεις να είναι πολλές.

Από την έκτακτη συνεδρίαση του Δ.Σ στις 15 Ιουνίου και την απόφαση για επιτάχυνση του σχεδιασμού του νέου εργαλείου, η αγορά ομολόγων φαίνεται να έχει δώσει πίστωση χρόνου στην ΕΚΤ. Οι αποδόσεις και τα spreads έχουν αποκλιμακωθεί από τα «επίπεδα συναγερμού» που έφτασαν την παραμονή της συνεδρίασης. Για παράδειγμα, η απόδοση του ελληνικού 10ετούς έχει υποχωρήσει κατά 24% και στο 3,57% από 4,7%, ενώ το spread έχει μειωθεί στις 233 μονάδες βάσης από 305 μ. β, κατά 25%. Ανάλογη βελτίωση παρατηρείται και στην Ιταλία, με την απόδοση του 10ετούς να έχει σημειώσει πτώση στο 3,42% και το spread στις 206 μ.β. από πάνω από 250 μ.β πριν μόλις δύο περίπου εβδομάδες

Σύμφωνα με του αναλυτές, η τελική μορφή που θα έχει το νέο εργαλείο αποτελεί τεράστια πρόκληση για την ΕΚΤ, με τις προτάσεις που έχουν τεθεί στο τραπέζι να είναι ήδη πολλές και σε κάποιες περιπτώσεις αντικρουόμενες. Όπως αναφέρει ο οίκος αξιολόγησης Fitch, «η επίτευξη συμφωνίας στο Δ.Σ της ΕΚΤ και ο σχεδιασμός ενός αποτελεσματικού εργαλείου δεν θα είναι εύκολη. Το όποιο deal είναι πιθανό να περιέχει την προοπτική παρεμβάσεων ανά χώρα με ορισμένες προϋποθέσεις, ωστόσο, οι απόψεις των μελών του Δ.Σ θα διαφέρουν ως προς την έκταση των συνθηκών και τον τρόπο παρακολούθησής τους».

Για να είναι πλήρως αξιόπιστο το νέο εργαλείο, η «δύναμη πυρός» του θα πρέπει πιθανόν να είναι απεριόριστη θεωρητικά. Εάν η ΕΚΤ θέλει οι αγορές ομολόγων που θα κάνει να είναι ουδέτερες ως προς τον ισολογισμό της, έτσι ώστε να μην θεωρεί ένα νέο QE τη στιγμή που αποφάσισε να σταματήσει οριστικά το προηγούμενο,  τα πράγματα γίνονται περίπλοκα.

Η Λαγκάρντ πάντως επισήμανε πως η ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής θα οδηγήσει σε άνοδο των επιτοκίων και των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων, και, καθώς τα κράτη της ευρωζώνης ξεκινούν από διαφορετικές δημοσιονομικές θέσεις, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αύξηση των spreads. Αυτό σημαίνει πως η ΕΚΤ είναι άνετη με τα τρέχοντα επίπεδα των ομολόγων απλά θέλει να αποφύγει την ισχυρή μεταβλητότητα – τις άτακτες κινήσεις. Όπως εξήγησε, εάν τα spreads σε ορισμένες χώρες ανταποκριθούν με γρήγορο και άτακτο τρόπο στις αυξήσεις των επιτοκίων, πέρα από αυτά που θα δικαιολογούσαν τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη, θα αποτελούσε ουσιαστικά το «σήμα» για να παρέμβει. Όπως είπε, «για να διατηρηθεί η ομαλή μετάδοση της στάσης πολιτικής σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, πρέπει να διασφαλιστεί ότι η ανατιμολόγηση δεν επιδεινώνεται και δεν στρεβλώνεται από την αποσταθεροποιητική δυναμική της αγοράς, οδηγώντας σε κατακερματισμό της αρχικής ώθησης πολιτικής».

Στα βασικά του σημεία, το νέο εργαλείο αναμένεται να περιλαμβάνει, σύμφωνα με τους αναλυτές, πολύ light προϋποθέσεις, όπως η συμμόρφωση των χωρών με τις ετήσιες οικονομικές συστάσεις της Κομισιόν ή με την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων του Ταμείο Ανάκαμψης.

Έτσι, η Goldman Sachs εκτιμά ότι το νέο εργαλείο θα ενσωματώσει πιθανότατα 1) την ευελιξία στην κατανομή αγορών μεταξύ των χωρών, την διάρκεια των τίτλων και τον χρόνο 2) απεριόριστο όριο στον όγκο αγορών, 3) ορισμένες προϋποθέσεις για οικονομικές μεταρρυθμίσεις, όπως για παράδειγμα αυτές που απαιτούνται από τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης, 4) την ενεργοποίησή του όταν οι αποδόσεις των ομολόγων μιας χώρας σημειώσουν ταχεία απόκλιση σε σχέση με τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη – ένα «επίπεδο» που πάντως δεν θα ανακοινωθεί επισήμως και 5) την αποστείρωση των αγορών – όπου για οποιαδήποτε αύξηση των θέσεων της σε ένα συγκεκριμένο assets, η ΕΚΤ θα μείωνε τις θέσεις της σε κάποιο άλλο assets, ώστε το συνολικό μέγεθος του ισολογισμού της να παραμείνει αμετάβλητο ή να αυξήσει το μέγεθος του ισολογισμού της, αλλά στη συνέχεια μετατοπίζει τη σύνθεση των υποχρεώσεών της, έτσι ώστε το επίπεδο των τραπεζικών να παραμένει αμετάβλητο.

Κατά την Deutsche Bank, για να είναι αποτελεσματικό το νέο εργαλείο, η ΕΚΤ πρέπει να είναι σε θέση να πραγματοποιεί θετικές καθαρές αγορές (QE) στην περιφέρεια, χωρίς να προχωρά σε πολύ αρνητικές καθαρές αγορές ή πωλήσεις στον πυρήνα – τουλάχιστον αυτή τη στιγμή. Επίσης, όπως το OMT του Ντράγκι συνδέθηκε με προγράμματα διάσωσης των ESM/EFSF, η ΕΚΤ θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα νέο εργαλείο κατά του κατακερματισμού με προϋποθέσεις που σχετίζονται με την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Το NGEU μπορεί να είναι προσωρινό (μέχρι το 2026), αλλά “σηματοδοτεί μια σταθερή πολιτική δέσμευση για προστασία της συνοχής της ΕΕ ανά πάσα στιγμή”. Είναι πιθανό η επιλεξιμότητα για το εργαλείο να σχετίζεται και με τη συμμόρφωση με άλλες συμφωνίες (Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, διαδικασία μακροοικονομικών ανισορροπιών, συστάσεις της Κομισιόν για συγκεκριμένες χώρες)

Facebook Comments