Πέρα από το ανθρώπινο κόστος, η στρατιωτική επέμβαση του Ισραήλ στη Γάζα έχει ένα οικονομικό τίμημα, το οποίο συνυπολογίζεται στην εξίσωση της σύρραξης και κρίνει την ένταση, την διάρκεια και τις επιπτώσεις της. Πρόκειται για ένα κόστος εκατέρωθεν, στην οικονομία της Γάζας και του κράτους του Ισραήλ, που πλήττει πολλούς, ευνοεί λίγους και δημιουργεί ερωτηματικά για το μέλλον.

Ο πόλεμος είναι ακριβό εγχείρημα. Ήδη, το Υπουργείο Οικονομικών του Ισραήλ, υπολογίζει το έως τώρα κόστος των επιχειρήσεων σε μερικά δισεκατομμύρια δολάρια. Εντυπωσιακό είναι, δε, ότι από τις πρώτες μέρες του πολέμου, το Υπουργείο Άμυνας ενημερώνει ττην κυβέρνηση για την πρόοδο του οικονομικού κόστους ανά τακτά χρονικά διαστήματα λίγων ημερών. Όμως ο Ισραηλινός κρατικός προϋπολογισμός επιβαρύνεται πολλαπλά.

Δισεκατομμύρια δολάρια δαπανώνται για την στήριξη των κοινοτήτων πλησίον της ζώνης πυρός. Φερ’ειπείν, όπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ της DW, αποζημιώσεις δίνονται σε γονείς, που αναγκάζονται να απέχουν από την εργασία τους για να φροντίζουν τα παιδιά τους – τα οποία μένουν στο σπίτι διότι η διαμονή τους σε θερινές κατασκηνώσεις θεωρείται μη ασφαλής.

Σημαντικό είναι και το πλήγμα στην αγορά. Η κατανάλωση στο νότο της χώρας έχει σχεδόν μηδενιστεί, ενώ στο Τελ Αβίβ η πτώση στην αγορά ανέρχεται σχεδόν στο μισό του τζίρου. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς αδειάζουν. Το αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν υπολειτουργεί. Η τουριστική βιομηχανία επίσης βλέπει τις κρατήσεις να ακυρώνονται και τις αναχωρήσεις να επισπεύδονται μεσούσης της high season. Ούτως ώστε να μην γίνουν απολύσεις, οι επιχειρήσεις αναζητούν στήριξη από την κυβέρνηση.

Βεβαίως, η σύρραξη ευνοεί την πολεμική βιομηχανία του Ισραήλ – και τις παράπλευρες βιομηχανίες που συνεργάζονται με αυτήν (χημικά, ηλεκτρονικά κτλ). Η χώρα παράγει το 10% των παγκόσμιων οπλικών εξαγωγών και η συνεχιζόμενη πολεμική επιχείρηση την τρέφει, καθώς υλικό και πυτρομαχικά αναλώνονται και αντικαθιστώνται από αποθέματα και νέα παραγωγή.

Εντούτοις, το οικονομικό κέρδος αφορά σε ιδιωτικά, κυρίως, συμφέροντα και το Ισραήλ, με ΑΕΠ μικρότερο από αυτό της Ελληνικής Δημοκρατίας, δέχεται σοβαρές πιέσεις στον κρατικό του προϋπολογισμό. Ισραηλινά ΜΜΕ και οικονομολόγοι ήδη αναμένουν ότι το κόστος θα καλυφθεί από μειώσεις των κοινωνικών δαπανών. Πράγμα του σημαίνει, ότι τελικώς τον νέο αυτό πόλεμο στην Γάζα θα τον πληρώσει ο Ισραηλινός πολίτης.

Βεβαίως, η Ισραηλινή κοινωνία είναι μαθημένη στην ανάγκη του πολεμικού κόστους, και με δεδομένο ότι η ανεργία στη χώρα κυμαίνεται σε μονοψήφια επίπεδα και η οικονομία βρίσκεται σε ανάπτυξη κοντά στο 3%, δεν αναμένονται σημαντικές κοινωνικές αντιδράσεις, τέτοιες που θα επέφεραν αποφασιστικές πολιτικές εξελίξεις. Εντούτοις, το γεγονός ότι η οικονομία της χώρας δεν έχει απεριόριστες δυνατότητες χρηματοδότησης μιας γενικευμένης εκστρατείας (δίχως να υιοθετήσει χαρακτήρα πολεμικής οικονομίας), σημαίνει ότι η επέμβαση στη Γάζα δεν μπορεί να διαρκέσει για πολύ ακόμα.

Στη Γάζα, βέβαια, τα αποτελέσματα του πολέμου είναι καταστροφικά. Το 2009, μετά την τότε σύγκρουση, η οικονομία της περιοχής κυριολεκτικά διαλύθηκε. Εκατοντάδες βιοτεχνίες καταστράφηκαν, υποδομές κονιορτοποιήθηκαν, η γεωργική παραγωγή μειώθηκε κατά 60%, η οικονομία μεταμορφώθηκε σε μια πολυσυναλλαγματική και ανταλλακτική μαύρη αγορά, καθώς το Ισραήλ έκοψε τις στρόφιγγες τροφοδότησης της περιοχής με σεκέλ, το νόμισμα που χρησιμοποιούν και οι Παλαιστίνιοι. Υπολογίζεται, ότι και αυτή τη φορά οι επιπτώσεις θα είναι παρόμοιες. Και οι δυνατότητες της ΕΕ για βοήθεια είναι πλέον πολύ μικρότερες.

Με βάση το προηγούμενο, ότι συνθήκες ακραίας φτώχιας στον μουσουλμανικό κόσμο τείνουν να ευνοούν τη ριζοσπαστικοποίηση και την υιοθέτηση από τους πληθυσμούς ακραίων ισλαμιστικών ιδεολογιών, η εκστρατεία στη Γάζα δεν προβλέπεται να αποτελέσει μοχλό άμβλυνσης των εντάσεων στην περιοχή. Τα οικονομικά αποτελέσματα του πολέμου δημιουργούν, αντίθετα, τις συνθήκες εκείνες που τροφοδοτούν το μίσος.

Ακόμα και αν η Χαμάς υποστεί πλήγμα, τίποτα δεν εγγυάται, ότι ο διάδοχός της θα είναι ακόμα πιο εξτρεμιστικός. Ενδεχομένως, μια αποτελεσματικότερη στρατηγική για το Ισραήλ, θα ήταν να χρησιμοποιήσει τους πόρους που δαπανά στην καταστολή, στη εξαγορά συνειδήσεων μέσω της οικονομικής ανάπτυξης. Αυτό όμως, θα απαιτούσε μια γενναία αλλαγή πολιτικής και μια μακροχρόνια στρατηγική στη βάση ειλικρινούς διάθεσης παραχωρήσεων για τη δημιουργία ενός βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους.

 

Facebook Comments