Alpha Bank: Οι κυριότερες προκλήσεις για τις ΜμΕ μετά την πανδημία

Η παύση της οικονομικής δραστηριότητας, τους προηγούμενους μήνες, είχε αρνητική επίδραση στην απασχόληση και στην παραγωγική διαδικασία ενός ευρύτατου φάσματος επιχειρήσεων, επισημαίνει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο για τις οικονομικές εξελίξεις.

Όπως σημειώνει η τράπεζα, ιδιαίτερα ευάλωτες στην κρίση είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), λόγω του μεγέθους τους, αλλά και της αδυναμίας ταχείας προσαρμογής στις συνθήκες λειτουργίας που διαμόρφωσε το πανδημικό shock στην οικονομία. Οι ΜμΕ απορροφούν αναλογικά το μεγαλύτερο ποσοστό εργαζομένων σε πληττόμενους κλάδους της Ελληνικής Οικονομίας. Το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το 85% και είναι από τα υψηλότερα μεταξύ επιλεγμένων ευρωπαϊκών χωρών. Ως εκ τούτου, προκύπτει η αδήριτη ανάγκη επαναπροσδιορισμού της επιχειρηματικής τους στρατηγικής στις νέες συνθήκες.

Στο πλαίσιο αυτό, η Alpha Bank εξετάζει τις κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ΜμΕ μετά την πανδημία και τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης σε αυτό το πεδίο, καθώς και τον ρόλο του τραπεζικού συστήματος στην παρούσα συγκυρία.

Οι μεγαλύτερες προκλήσεις για τις ΜμΕ, μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων, λόγω της πανδημίας και την επανεκκίνηση της οικονομίας, όπως σημειώνει, είναι τα ζητήματα της ρευστότητας, της εφοδιαστικής αλυσίδας και της διατήρησης των θέσεων εργασίας. Μεταξύ άλλων παραγόντων, η επιβίωσή τους εξαρτάται από την ανθεκτικότητα των επιχειρηματικών μοντέλων των ΜμΕ και την ευελιξία τους να προσαρμοστούν στη “νέα κανονικότητα”.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης  (ΟΟΣΑ, “COVID-19: SME policy responses”, Μάιος 2020), τα κυριότερα  θέματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι ΜμΕ έχουν ως ακολούθως:

Πρώτον, οι ΜμΕ αντιμετωπίζουν  σημαντικές δυσκολίες από τη διάσπαση της εφοδιαστικής αλυσίδας, εξαιτίας του περιορισμένου αριθμού προμηθευτών τους, σε σύγκριση με τις μεγάλες επιχειρήσεις. Σε περίπτωση δε, που βασίζονται σε προμηθευτές από χώρες που επλήγησαν έντονα από την πανδημία (όπως π.χ. η Κίνα κατά την έναρξη της μετάδοσης της πανδημίας, η Ιταλία κ.ά.), τότε αυξάνεται ο βαθμός της ευπάθειάς τους. Η απρόσκοπτη λειτουργία των αλυσίδων εφοδιασμού και η ανάθεση εργασιών σε εξωτερικούς συνεργάτες (outsourcing) είναι κρίσιμες παράμετροι για την αποδοτικότητά τους. Τους επόμενους μήνες, μπορεί να είναι δύσκολο για πολλές ΜμΕ να “ξαναχτίσουν” τη σύνδεση με τις προηγούμενες αλυσίδες εφοδιασμού, καθώς το κόστος σύναψης νέων συμφωνιών μπορεί να είναι υψηλότερο.

Δεύτερον, η απώλεια εισοδήματος ενός ποσοστού των απασχολουμένων, οι αυστηροί κανόνες “κοινωνικής αποστασιοποίησης” και η υψηλή αβεβαιότητα είχαν αρνητική επίδραση στην καταναλωτική δαπάνη και κατ’ επέκταση στη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών, σχεδόν για όλο το φάσμα των επιχειρήσεων. Ωστόσο, για τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, το πλήγμα ήταν μεγαλύτερο επειδή είναι πιο ευάλωτες, λόγω μικρού μεγέθους. Επιπρόσθετα, αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η Ελληνική Οικονομία εξαρτάται από κλάδους, όπως ο τουρισμός, στους οποίους η συντριπτική πλειονότητα είναι ΜμΕ, μπορεί να αναλογισθεί κανείς την έκταση της εν δυνάμει ζημίας.

Τρίτον, οι ΜμΕ παρουσιάζουν συχνά χαμηλότερη ανθεκτικότητα και ευελιξία στην αντιμετώπιση της απότομης αύξησης του κόστους που συνεπάγονται τέτοιου είδους διαταραχές. Για παράδειγμα, το κόστος των απαιτούμενων, διαδικαστικών αλλαγών, όπως η μετάβαση στην τηλεργασία, μπορεί να είναι σχετικά υψηλότερο για τις ΜμΕ, δεδομένου του μικρότερου μεγέθους τους, αλλά και λόγω του χαμηλού βαθμού ψηφιοποίησής τους και υιοθέτησης νέων τεχνολογιών. Ακόμη και τα οφέλη από την υιοθέτησή τους είναι μικρότερα, αφού δεν μπορεί να γίνει πλήρης αξιοποίηση των οικονομιών κλίμακας που αυτές συνεπάγονται. Επιπλέον, στις περιπτώσεις που η παραγωγή μειωθεί κατακόρυφα, όπως στο lockdown, το κόστος της υποαπασχόλησης της εργασίας και του κεφαλαίου είναι αναλογικά μεγαλύτερο για τις ΜμΕ συγκριτικά με τις μεγάλες εταιρείες, λόγω μικρών οικονομιών κλίμακος. Προς αυτή την κατεύθυνση, είναι σημαντικά τα μέτρα στήριξης των ΜμΕ για την απρόσκοπτη υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών και την ενίσχυση της απασχόλησης (ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, SURE).