Σε αναβάθμιση των μακροπρόθεσμων προοπτικών της Ελλάδας σε “ουδέτερες” προχωρά η Eurasia Group σε νέα έκθεσή της, λόγω της αναμενόμενης επιτυχημένης εξόδου από το πρόγραμμα.

 Όπως επισημαίνει, η συμφωνία staff level μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της Τρόικας ανοίγει το δρόμο για την επιτυχή ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης στο Eurogroup της 22ας Ιανουαρίου. Αυτό θα διευκολύνει την “αποφοίτηση” της Ελλάδας από το τρέχον πρόγραμμα διάσωσης και την ένταξή της σε ένα καθεστών “ενισχυμένης εποπτείας”, ενώ η ελάφρυνση του χρέους θα καθοριστεί στο τέλος του προγράμματος και θα είναι εντός των παραμέτρων που συμφωνήθηκαν στην Eurogroup της 15ης Ιουνίου.Το βασικό σενάριο για την Eurasia είναι ότι οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν τον Σεπτέμβριο του 2019, αν και υπάρχει πιθανότητα 45% να γίνουν το 2018.

Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να κτίσει momentum

Η δυναμική μεταξύ Ελλάδας και ΕΕ άλλαξε. Με αφορμή τον προσεχή Αύγουστο, όταν o ΣΥΡΙΖΑ ελπίζει να απαλλαγεί από τη βοήθεια των χωρών της ΕΕ και του ΔΝΤ για πάντα, η κυβέρνηση έχει κάνει πρόοδο στην τρέχουσα τρίτη αξιολόγηση.

Οι διαπραγματευτές έχουν πλέον καταλήξει σε συμφωνία σε staff level, σημειώνει η Eurasia. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει τώρα συμφωνία μεταξύ της τρόικας και της κυβέρνησης σχετικά με τα μέτρα που θα πρέπει να εφαρμόσει ο ΣΥΡΙΖΑ για την ολοκλήρωση του προγράμματος (περίπου το 30% των 110 προηγούμενων ενεργειών  έχουν ολοκληρωθεί, 82 προαπαιτούμενα-κλειδιά θα χρειαστεί να εφαρμοστούν στην επόμενη αξιολόγηση τον Μάιο και τον Ιούνιο). Η συμφωνία της κυβέρνησης σχετικά με αυτό το επικαιροποιημένο Μνημόνιο καθιστά πιο πιθανό ότι το Eurogroup θα δώσει το πράσινο φως για την επόμενη δόση του ESM στην στις 22 Ιανουαρίου, με την εκταμίευση να είναι πιθανή στις αρχές Φεβρουαρίου. Το ποσό πιθανότατα θα ανέρχεται σε περίπου 5 δισεκατομμύρια ευρώ (υπάρχουν σήμερα 18,4 δισεκατομμύρια ευρώ στον ESM που έχουν απομείνει για την Ελλάδα).

Όπως τονίζει η Eurasia, η βούληση της κυβέρνησης να επιταχύνει την αξιολόγηση δεν καθοδηγείται από την “πίεση στη ρευστότητα”, όπως συμβαίνει συνήθως από το 2015. Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ υπολογίζει ότι αυτό θα διευκολύνει μια καθαρή έξοδο για δύο λόγους. Πρώτον, μια επιτυχημένη αξιολόγηση θα στείλει ένα θετικό μήνυμα στις κεφαλαιαγορές και θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να συγκεντρώσει περισσότερα χρήματα για να δημιουργήσει ένα μεγαλύτερο cash buffer μέχρι το επόμενο Αύγουστο. Δεύτερον, θα δημιουργήσει ένα πιο θετικό πολιτικό περιβάλλον – στο οποίο θα πραγματοποιηθούν σύνθετες συζητήσεις για την ελάφρυνση του χρέους και την επόμενη ημέρα της Ελλάδας μετά το τέλος του προγράμματος- αυξάνοντας την πιθανότητα καλύτερου αποτελέσματος και για τα δύο, για τον Αλέξη Τσίπρα.

Στο τέλος του προγράμματος οι πιθανές αποφάσεις για το χρέος

Όπως έχει σημειώσει και στο παρελθόν η Eurasia, το ΔΝΤ έχει ένα υποθετικό πρόγραμμα στην Ελλάδα. Θα πρέπει τώρα να ελέγξει εάν έχουν τεθεί σε ισχύ οι προϋποθέσεις για την ενεργοποίηση αυτού του προγράμματος. Αυτό περιλαμβάνει το κατά πόσο η κυβέρνηση έχει εφαρμόσει τα δομικά κριτήρια του ΔΝΤ (κάτι το οποίο κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ) και, δεύτερον, αν το Eurogroup θα προσφέρει μεγαλύτερη “σαφήνεια” στην ελάφρυνση του χρέους. Η Eurasia εκτιμά, αυτό δεν θα γίνει. Σε αυτό το σημείο, οι Ευρωπαίοι είναι σαφείς και συνεπείς, δηλαδή ότι το τελικό ποσό της ελάφρυνσης του χρέους θα καθοριστεί μόνο στο τέλος του προγράμματος και θα είναι εντός των παραμέτρων που συμφωνήθηκαν από στις 15 Ιουνίου. Επιπλέον, οι τεχνικές (πόσο μάλλον πολιτικές) εργασίες για το θέμα αυτό δεν έχουν προχωρήσει αρκετά δεδομένης της απουσίας συνομιλητή στο Βερολίνο.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι το ΔΝΤ δεν θα τροποποιήσει ουσιαστικά την ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους (DSA), οπότε είναι πολύ απίθανο να υπάρξουν χρήματα από το ΔΝΤ. Αντίθετα, είναι πιθανό ότι το ΔΝΤ θα επιτρέψει την επικράτηση του status quo, διατηρώντας την επιλογή του προγράμματος στο τραπέζι, εάν οι Ευρωπαίοι κινηθούν για την ελάφρυνση του χρέους. Είναι σημαντικό ότι αυτό δεν θα παρεμποδίσει την επιτυχή ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης.

Η “ενισχυμένη εποπτεία” παραμένει το πιο πιθανό πλαίσιο μετά το πρόγραμμα, για την Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο, το καρότο για μεταρρυθμίσεις θα είναι η συνεχιζόμενη ελάφρυνση του χρέους, παρόλο που ο τελικός σχεδιασμός θα εξαρτηθεί από τις συζητήσεις για το χρέος το επόμενο έτος. Μια τελική απόφαση για το πλαίσιο μετά το πρόγραμμα θα γίνει επίσης αργότερα το επόμενο έτος και θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές όσο πλησιάζει ο Αύγουστος, σημειώνει η Eurasia.

Αυτή τη στιγμή τα πράγματα φαίνονται καλά (μια επιτυχημένη ανταλλαγή ελληνικών ομολόγων στις 29 Νοεμβρίου, αξίας 25,47 δισ. ευρώ με τελικό ποσοστό συμμετοχής 86% και 20 ομόλογα ονομαστικής αξίας 29,7 δισ. Ευρώ, με διάρκεια από 2023 έως 2042, αντικαταστάθηκαν από 5 νέα ομόλογα διάρκειας 5, 10, 15 και 25 ετών). Πολλοί κίνδυνοι θα μπορούσαν να υπονομεύσουν αυτό το συναίσθημα – για παράδειγμα η καθυστέρηση στις μεταρρυθμίσεις, μία αναταραχή με την Τουρκία ή μια αναταραχή στις αγορές – και να χτυπήσει την πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές. Αυτό θα καθιστούσε αναγκαία μια προληπτική πιστωτική γραμμή, αλλά δεν είναι αυτό προς το παρόν το βασικό σενάριο της Eurasia.

Περιορισμένοι οι πολιτικοί κίνδυνοι το 2018

Αρκετές σημαντικές εγχώριες πολιτικές εξελίξεις έχουν σημειωθεί στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα.

Το σημαντικότερο, όπως σημειώνει η Eurasia, είναι η δημιουργία μιας νέας κεντροαριστεράς πολιτικής συμμαχίας που προέκυψε από τη συγχώνευση του ΠΑΣΟΚ, του Ποταμιού και άλλων μικρότερων κομμάτων, που αναμένεται να ονομαστεί “Κίνημα Αλλαγής”. Αυτής της νέας οικογένειας – η οποία πιθανότατα θα εξελιχθεί σε κόμμα – θα ηγείται η Φώφη Γεννηματά και μάλλον θα κινηθεί στο έδαφος μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Δημοκρατίας. Ένα ισχυρό και αναπτυσσόμενο κεντροαριστερό κόμμα θα είναι καλό για τον ηγέτη της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, και κακό για τον Τσίπρα, καθώς θα μπορούσε να προσελκύσει δυσαρεστημένους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ (η πιθανή διάλυση του Ποταμιού θα είναι θετική και για τη Νέα Δημοκρατία).

Ωστόσο, εάν το νέο κίνημα θα κλίνει προς τα δεξιά καθώς αναζητά δυνητικούς εταίρους του συνασπισμού μετά τις επόμενες εκλογές, ειδικά εάν ο Μητσοτάκης δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσει πλειοψηφία, παραμένει ακόμα άγνωστο.

Για να επανακτήσει την πολιτική πρωτοβουλία, ο Μητσοτάκης έκανε μια συμβολικά σημαντική κίνηση στις 3 Δεκεμβρίου. Ανακοίνωσε ότι κανένα μέλος της οικογένειάς του δεν θα συμπεριληφθεί στο μελλοντικό του υπουργικό συμβούλιο (αποκλείοντας έτσι την αδελφή του και πρώην υπουργό και εξέχουσα βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Ντόρα Μπακογιάννη). Αυτή η κίνηση έχει σχεδιαστεί για να στείλει ένα σαφές μήνυμα σε άλλους “βαρόνους” της Νέας Δημοκρατίας, να εδραιώσει περαιτέρω το κόμμα και να σπάσει την μακρόχρονη παράδοση (και αντίληψη) του νεποτισμού στην ελληνική πολιτική. Με αυτόν τον τρόπο, ο Μητσοτάκης και άλλοι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας συνεχίζουν να μεταδίδουν το μήνυμα ότι το κόμμα προετοιμάζεται να κυβερνήσει και αναμένουμε να δούμε παρόμοιες πρωτοβουλίες από τη διάσκεψη του κόμματος που θα πραγματοποιηθεί αυτό το Σαββατοκύριακο (16 και 17 Δεκεμβρίου), όπως σημειώνει η Eurasia.

Οι εκλογές το 2019 είναι το βασικό σενάριο αλλά δεν μπορούν να αποκλειστούν οι πρόωρες εκλογές

Όπως τονίζεται στην έκθεση, με την εγχώρια και πανευρωπαϊκή πολιτική να παρουσιάζει περιορισμένους κινδύνους το επόμενο έτος, η Ελλάδα θα ολοκληρώσει με επιτυχία το πρόγραμμα τον επόμενο Αύγουστο. Ωστόσο, οι πρόωρες εκλογές θα παραμείνουν πιθανές το 2018,  μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος διάσωσης και όχι πριν. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο Τσίπρας θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει την επιτυχημένη έξοδο ως το νέο του αφήγημα για να ανακάμψει στις δημοσκοπήσεις και να κερδίσει την επανεκλογή, κάτι εξαιρετικά απίθανο, σύμφωνα με την Eurasia.

Όλα τα μηνύματα από την κυβέρνηση δείχνουν ότι ο Τσίπρας θέλει να ολοκληρώσει τη θητεία του. Αυτό σημαίνει ότι οι εκλογές θα γίνουν το 2019, είτε τον Σεπτέμβριο (προγραμματισμένη ημερομηνία) είτε τον Ιούνιο, για να συμπέσουν με τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό είναι το βασικό σενάριο της Eurasia (55%), αλλά θα απαιτήσει από την κυβέρνηση να εξασφαλίσει μια συμφωνία με τους Ευρωπαίους για τις συντάξεις το 2019 (για παράδειγμα, με την εισαγωγή “αντιμέτρων” για την ανακούφιση των φτωχότερων κοινωνικών ομάδων). Οι εκλογές αργότερα και όχι πρόωρα, θα αυξήσουν επίσης τις πιθανότητες ότι η οικονομική ανάπτυξη το 2018 θα γίνει καλύτερα αισθητή από τους πολίτες.

Σε ένα δεύτερο και ελαφρώς λιγότερο πιθανό σενάριο (πιθανότητα 35%) οι εκλογές θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο του 2018, μετά την επιτυχή έξοδο της χώρας από το bailout. Αυτό θα έδινε στον Τσίπρα ένα θετικό αφήγημα για να παρουσιάσει στους ψηφοφόρους. Ωστόσο, εάν ο Τσίπρας δεν είναι σε θέση να επιτύχει περισσότερη ευελιξία όσον αφορά τις περικοπές των συντάξεων στις αρχές του 2019, αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει και τους υπολογισμούς του, παρά την επιθυμία του να ολοκληρώσει την πλήρη θητεία του. Σε ένα τρίτο αλλά πολύ απίθανο σενάριο (πιθανότητα 10%), η κυβέρνηση θα μπορούσε ακόμη να επιλέξει μια “πρόωρη εκλογική έξοδο” την άνοιξη του 2018 – καταλήγοντας ότι δεν θα μπορέσει να παραδώσει τα 82 ορόσημα και την λίστα των ιδιωτικοποιήσεων που απαιτούνται για την έξοδο από το πρόγραμμα.

Ελευθερία Κούρταλη

Facebook Comments