«Το τρίτο τρίμηνο του έτους θα σώσει την παρτίδα της ανάπτυξης. Το ΑΕΠ θα πάει σούπερ-ντούπερ το γ’ τρίμηνο και λίγο χαμηλότερα το δ’, που πάντα είναι χαμηλότερο από αυτό της τουριστικής περιόδου». Αυτό  διαμήνυε πριν λίγο καιρό στέλεχος του οικονομικού επιτελείου. Για να καταλάβουμε όλοι, μετά και τα νέα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ότι ο στόχος της ανάπτυξης που έχει θέσει η κυβέρνηση δεν υπάρχει καμία περίπτωση να πιαστεί.

Όσο και αν ο Αλέξης Τσίπρας αποφάσισε να βάλει στο παρελθόν τις καθυστερήσεις και τις ρήξεις με τους δανειστές, καθαρίζοντας όσο περισσότερο μπορεί τον δρόμο προς το τέλος του τρίτου μνημονίου ο οποίος αποτελεί και το μονοπάτι προς τις επόμενες εκλογές και το μοναδικό του αποκούμπι για να έχει έναν «λόγο» σε αυτές, η ουσία είναι πως άργησε να πάρει την απόφαση να επιστρέψει τη χώρα εκεί που ήταν πριν έλθει και μας οδηγήσει ένα βήμα πριν τον γκρεμό. 

Και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στα όποια στοιχήματα έχει βάλει με την ανάπτυξη και τα έχει χάσει. Και τώρα ετοιμάζεται να χάσει άλλο ένα, το οποίο ωστόσο είναι το κρισιμότερο αφού και θα καθορίσει τη γνώμη και την διάθεση των επενδυτών απέναντι στην Ελλάδα, και το κατά πόσο θα την στηρίξουν μετά τον Αύγουστο του 2018. Οι επιδόσεις της οικονομίας το σίγουρο είναι πως δεν είναι τέτοιες που να πείθουν κανέναν επενδυτή, καινούργιο ή παλιό (ο οποίος έχει καεί με το χυλό του πρόσφατου παρελθόντος) να δανείσει στην Ελλάδα ελεύθερα στις αγορές με βιώσιμα επιτόκια.

Εάν λοιπόν το αποτέλεσμα της εξόδου από το πρόγραμμα είναι η εκ νέου αδυναμία της Ελλάδας να δανειστεί από τις αγορές, και η αναγκαστική προσφυγή στην επίσημη χρηματοδότηση, τότε ποια είναι η ουσία; Ειδικά τη στιγμή που ο δρόμος της λιτότητας… εσαεί, είναι ήδη χαραγμένος (και υπογεγραμμένος) από την κυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου. Η ψυχρολουσία της ανάπτυξης στο γ’ τρίμηνο είναι τέτοια για τον Τσίπρα που πλέον η κυβέρνηση ξεμένει από αφηγήματα αλλά και από ψέματα, και ελπίζει μόνο σε ένα θαύμα, το οποίο ωστόσο βρίσκει τοίχο στην φορο-λαίλαπα που ο ίδιος και η κυβέρνησή του έχουν επιλέξει να επιβάλλουν στους Έλληνες.

Ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Σε αυτή εδώ την στήλη έχουμε τονίσει πρόσφατα τα απανωτά ψαλιδίσματα που δέχθηκε η πρόβλεψη για την ανάπτυξη του 2017 – από το 2,7% τον Νοέμβριο πέρσι σε μόλις 1,4% πριν μερικές ημέρες από τον ΟΟΣΑ, όσο και αν η κυβέρνηση με non-paper επιμένει πως ο ήδη υπερβολικά υποβαθμισμένος στόχος του 1,6% θα πιαστεί.

Τα νέα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έστω και αν είναι προσωρινά, υποδηλώνουν αυτό που επισημάναμε την περασμένη εβδομάδα. Ότι δηλαδή είναι πλέον πολύ πιθανή η εκ νέου υποβάθμιση του στόχου για την ανάπτυξη του 2017. Το σίγουρο πάντως είναι ότι υπογραμμίζουν σαφέστατα ότι ακόμα και το ψαλιδισμένο 1,6% για να επιτευχθεί θα πρέπει στο δ’ τρίμηνο να… εκτοξευτούμε δίχως αύριο και να βρεθούμε να αναπτυσσόμαστε σε ρυθμούς που δεν έχουμε δει εδώ και δέκα χρόνια, από το 2007 δηλαδή, σε επίπεδα της τάξης του 3%. Πράγμα αδύνατο, καθώς το τελευταίο τρίμηνο του έτους είναι και το πιο δύσκολο για την οικονομία αφού οι φορολογούμενοι καλούνται να πληρώσουν βουνό υποχρεώσεων, παγώνοντας την κατανάλωση, ενώ ο τουρισμός δεν δίνει την ώθηση που έδωσε το καλοκαίρι.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΑΤ, σε τριμηνιαία βάση η ανάπτυξη διαμορφώθηκε στο 0,3% του ΑΕΠ, ενώ σε ετήσια βάση στο 1,3%. Με βάση αυτή την επίδοση η ανάπτυξη του πρώτου εννεαμήνου διαμορφώνεται σε 1,1% του ΑΕΠ. Ποιος λοιπόν μπορεί να πείσει αυτή την στιγμή τους επενδυτές ότι θα πιαστεί ο στόχος για το σύνολο του έτους, ότι δηλαδή το δ’ τρίμηνο θα είναι «αστρικό», τη στιγμή που γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι Έλληνες το μόνο που θα κάνουν για το υπόλοιπο του έτους είναι να πληρώνουν φόρους. Και ποιος μπορεί να τους πείσει ότι μετά από όλες αυτές τις αστοχίες, το 2018 θα επιτευχθεί το 2,5%; Και πώς; Μόνο με τον τουρισμό;

Γιατί το γεγονός είναι πως το θετικό πρόσημο το έσωσε ο τουρισμός και το πολύ καλό καλοκαίρι που είχε η Ελλάδα. Σε ετήσια βάση οι εξαγωγές κατέγραψαν αύξηση, κυρίως αυτές των υπηρεσιών λόγω του τουρισμού (αύξηση κατά 12,6% στις εξαγωγές υπηρεσιών).

Ωστόσο όλα τα άλλα είναι τουλάχιστον ανησυχητικά. Βουτιά της κατανάλωσης, και ακόμη θεαματικότερη βουτιά των επενδύσεων. Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη παρουσίασε μείωση 1% σε σχέση με το γ΄ τρίμηνο του 2016 και οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν κατά 8,5% σε σχέση με το γ τρίμηνο του 2016. Για ποια αύξηση των επενδύσεων μιλά λοιπόν ο κ. Τσίπρας; Ποιος ξένος επενδυτής πείθεται αυτή τη στιγμή για το Grinvestment; Ποιος μπορεί να πάρει τις δηλώσεις και τις δεσμεύσεις Τσίπρα στα σοβαρά και να εμπιστευτεί τα λεφτά του στην Ελλάδα, έστω και αν η χώρα βγει από το πρόγραμμα; Αφού θα παραμείνει στον στενό κλοιό της λιτότητας και στους ρυθμούς της ευάλωτης και αδύναμης ανάπτυξης.

Όπως σημείωσε και η Capital Economics, η μικρή άνοδος του ελληνικού ΑΕΠ στο τρίτο τρίμηνο αντανακλά (μόνο) την σημαντική αύξηση των εξαγωγών, την στιγμή που οι επενδύσεις και η κατανάλωση σημείωσαν βουτιά και η εγχώρια οικονομία παρέμεινε πολύ αδύναμη. Επομένως, όπως προειδοποίησε, οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα παραμείνουν δύσπιστες όσον αφορά το δανεισμό προς την ελληνική κυβέρνηση και φαίνεται πιθανό ότι η χώρα θα χρειαστεί ακόμη σημαντική χρηματοδοτική στήριξη, ακόμη και αν βγει τυπικά από το πρόγραμμα διάσωσης τον προσεχή Αύγουστο, όπως ελπίζει. Οι προβλέψεις της κυβέρνησης για ανάπτυξη κατά 1,6% φέτος και κατά 2,5% το 2018 είναι υπερβολικά αισιόδοξες, σημειώνει, τονίζοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση είναι απίθανο να επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους.

Πού είναι η βροχή επενδύσεων που προέβλεψε ο Τσακαλώτος ή η εντυπωσιακή βελτίωσή τους φέτος; Πού είναι το «2» μπροστά από την ανάπτυξη που έταξε ο Τσίπρας, τον περασμένο Οκτώβριο ή το σούπερ-ντούπερ γ’ τρίμηνο που υποσχόταν το οικονομικό επιτελείο; Εκεί που πήγαν QE και ελάφρυνση του χρέους… Τα έφαγαν οι καλικάντζαροι.

Facebook Comments