Η πρακτική των αναξιοκρατικών διορισμών στη βάση πελατειακών σχέσεων αποτέλεσε για πολλά χρόνια το business as usual στην ελληνική δημόσια διοίκηση. Πέρα από την άλωση του κρατικού μηχανισμού από κομματικά στελέχη δημιουργήθηκε μια βαθιά αντιπαραγωγική και ουσιωδώς αντιδημοκρατική σχέση εξάρτησης/υποτέλειας μεταξύ διοικητικής και πολιτικής ιεραρχίας με τη δεύτερη να εξαρτά την επαγγελματική της επιβίωση από την πρώτη. Οι επιπτώσεις του φαινομένου δεν περιορίζονται στην ανορθολογική δομή, τη στρεβλή λειτουργία και το προβληματικό αποτέλεσμα αλλά επεκτείνονται και στο θεσμικό επίπεδο μέσω της υπονόμευσης ενός βασικού πυλώνα της φιλελεύθερης δημοκρατίας, του συστήματος checks and balances που ελέγχει και εξισορροπεί τη συνολική λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών (για να μην πεις 2 φορές τη λέξη συστήματος).

Ταυτόχρονα, η απογοητευμένη και εν πολλοίς απαξιωμένη βάση του διοικητικού συστήματος όταν δεν αντιτίθεται στην όποια επιχειρούμενη αλλαγή τείνει να την αντιμετωπίζει με καχυποψία και επιφύλαξη. Κατανοώντας την πραγματικότητα μέσα από το φοβικό αυτό πρίσμα, παραμένουμε στατικοί ενώ σύγχρονα εργαλεία επιλογής προσωπικού που δυνητικά θα μας επέτρεπαν να εξορθολογήσουμε τη μέθοδο επιλογής προϊσταμένων όπως τα ψυχομετρικά τεστ και η δομημένη συνέντευξη απαξιώνονται στη συλλογική συνείδηση πολιτών και εργαζομένων στο δημόσιο πριν καν εφαρμοστούν.

Υπάρχει μάλιστα και ένα σχετικό ανέκδοτο που κυκλοφορεί μεταξύ των δημοσίων υπαλλήλων που πάει κάπως έτσι: Δυο υποψήφιοι περνούν από συνέντευξη για μια θέση δ/ντη στο δημόσιο. Για να μην υπάρχουν «σκιές» η επιτροπή αξιολόγησης αποφασίζει να κάνει ερωτήσεις πάνω στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο, το ναυάγιο του Τιτανικού. Ρωτάνε λοιπόν τον πρώτο για το αίτιο του ναυαγίου. Παγόβουνο απαντά. Μπράβο Άριστα! Πάμε στον δεύτερο. Πείτε μας παρακαλώ τα ονοματεπώνυμα και τις διευθύνσεις των επιβατών.…

Η βασική παραδοχή για την ανάγκη αποκομματικοποίησης του Κράτους έχει νομοθετηθεί και συγκεκριμένα μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση έχουν περιληφθεί στο τρέχον Μνημόνιο δημιουργώντας ένα παράθυρο ευκαιρίας. Σε αυτό το σημείο, η καινοτομική χρήση απλών τεχνολογικών εφαρμογών μπορεί να αποτελέσει κρίσιμο πολλαπλασιαστή της προσπάθειας να αλλάξουμε προς το καλύτερο. Μια βάση δεδομένων και ένα συστηματικό upload δημοσίων εγγράφων στο διαδίκτυο με το όνομα «Διαύγεια» αποτέλεσε ένα πρόσφατο ελληνικό success story.

Μια ιδέα με άμεση εφαρμογή είναι να stream-άρουμε σε πραγματικό χρόνο τις συνεντεύξεις όλων των υποψήφιων για θέσεις ευθύνης στην ελληνική δημόσια διοίκηση στο διαδίκτυο και μάλιστα σε ιστοσελίδες με ανοικτή πρόσβαση στο κοινό. Έτσι απλά με μηδενικό κόστος μπορούμε να ενισχύσουμε τη διαφάνεια, να προωθήσουμε την αξιοκρατία καθώς ένα κρίσιμο κομμάτι του διοικητικού μας black box θα υπόκειται πλέον στην κρίση και τον έλεγχο των πολιτών.

Από την Ελλάδα δεν λείπει η τεχνογνωσία ούτε η καινοτομική σκέψη. Τις εξάγουμε και τις δυο αφειδώς εν μέσω κρίσης, μέσω των ελλήνων επιστημόνων που εγκαταλείπουν μαζικά τη χώρα. Αυτό που λείπει είναι η εμπιστοσύνη των πολιτών στο διοικητικό και πολιτικό σύστημα. Η αποκατάσταση της χαμένης αξιοπιστίας αποτελεί προϋπόθεση και μέσο για την έξοδο από την κρίση και την επάνοδο στην κανονικότητα. Για να την πετύχουμε θα πρέπει να φανούμε τολμηροί, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που μας δίνει η τεχνολογία και να εφαρμόσουμε χωρίς δισταγμό πρακτικά μέτρα που ενισχύουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία προκειμένου να εμπεδώσουμε το αίσθημα στην κοινή γνώμη ότι επιτέλους πια ξεκινήσαμε να στελεχώνουμε το Κράτος μας με μοναδικό κριτήριο την αξιοκρατία.

Facebook Comments