Ο κορωνοϊός βλάπτει σοβαρά και το κράτος δικαίου!

Κατά την περίοδο μεταξύ Ιουλίου 2019-Σεπτεμβρίου 2020 έχουν ψηφιστεί πολλές διατάξεις «κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης». Πολλές από τις διατάξεις αυτές σχετίζονται με εξαιρέσεις στο σύστημα προμηθειών και στις προλήψεις με κοινή αιτιολογία την έκτακτη ανάγκη που δημιουργήθηκε με την Covid-19.

Πολλές, όμως, εξ αυτών δεν έχουν καμία σχέση με τον κορωνοϊό και αποτελούν, απλώς, πελατειακές διευθετήσεις.

Η πρόσληψη μετακλητών υπαλλήλων, για παράδειγμα, με πρόσχημα την εξυπηρέτηση αναγκών που έχουν προκύψει από την πανδημία είναι μία απ’ αυτές: Με το άρθρο 37 νόμου 4704/2020 θεσπίζονται 28 θέσεις μετακλητών στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας που θα καταργηθούν την 31^η Μαίου 2023! Ελίναι δυνατόν να υπάρξει «έκτακτη και όλως απρόβλεπτη ανάγκη» μέχρι το 2023;  

Σ’ έναν άλλο νόμο, τον 4674/2020, στο άρθρο 11 ορίζεται ότι τα τεχνικά έργα και οι εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν την ύδρευση και την αποχέτευση  καθώς και η κατασκευή και λειτουργία χώρων υγειονομικής ταφής απορριμμάτων και σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων, δεν υπόκεινται στους περιορισμούς των πολεοδομικών διατάξεων  και δεν απαιτείται η έκδοση άδειας από τις αρμόδιες αρχές. Τι σχέση έχει αυτή η κατά παρέκκλιση νομοθέτηση με τον κορωνοϊό;

Το ίδιο μπορεί να διερωτηθεί κανείς και για την λογική του άρθρου 65 του ίδιου νόμου με το οποίο αντικαθίσταται το άρθρο 7 του ν. 2190/1994 (νόμος Πεπονή). Εδώ, ο νομοθέτης επικαλούμενος τις «έκτακτες υπηρεσιακές ανάγκες της Γραμματείας του ΑΣΕΠ» επιτρέπει την διενέργεια αποσπάσεων μονίμων ή συμβασιουχων αορίστου χρόνου από φορείς της γενικής κυβέρνησης (γενικά), κατά παρέκκλιση κάθε άλλης, γενικής ή ειδικής διάταξης. Τι σχέση έχει η στελέχωση της γραμματείας μιας Ανεξάρτητης Αρχής με τον κορωνοϊό και γιατί επιτρέπεται η κατά παρέκκκλιση νομοθέτηση για ένα θέμα ρουτίνας; Μήπως, τελικά, η ραθυμία του νομοθέτη τον οδηγεί στη χρήση ενός υπερόπλου, το οποίο, όμως, μακροπρόθεσμα δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στο κράτος δικαίου και τη Δημοκρατία; Πως αλλοιώς μπορεί να ερμηνευθεί η ρύθμιση του άρθρου 91 του ίδιου νόμου, στην οποία αναφέρεται ότι παρέχεται οικονομική ενίσχυση στους αθλητές του «Είμαστε μαζί σας 2020»; Το ποσό της οικονομικής ενίσχυσης που σύμφωνα με τα οριζόμενα λαμβάνει κάθε αθλητής, «είναι αφορολόγητο, ακατάσχετο στα χέρια του Δημοσίου ή οποιουδήποτε τρίτου, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης, δεν επιδέχεται κανενός είδους συμψηφισμό, δεν προσμετράται στο εισόδημά του, δεν εμπίπτει σε καμία κατηγορία εισοδήματος, δεν υπόκειται σε φόρο εισοδήματος ούτε και στην ειδική εισφορά αλληλλεγγύης».

Μια έννοια-κλειδί με την οποία επιχειρεί ο νομοθέτης να δικαιολογήσει την κατά παρέκκλιση νομοθέτηση είναι η «κατάσταση έκτακτης ανάγκης». Η  έκταση της έννοιας αυξομειώνεται ανάλογα με την κυβερνητική βούληση. Γνωρίζετε, για παράδειγμα, ότι η έκτακτη ανάγκη θεραπεύεται  με τη σύναψη τριετών συμβάσεων και αποσπάσεων σε όλες τις διοικητικές βαθμίδες στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου; Αυτό ορίζεται στα άρθρα 109-114 του ν. 4674/2020. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, ο νόμος επιτρέπει την πρόσληψη μετακλητών ακόμη και στη θέση του Διοικητή της υπηρεσίας ασύλου και της υπηρεσίας υποδοχής και ταυτοποίησης. Η θέση αυτή εξισούται με την θέση του Γενικού Διευθυντή. Κρίσιμη υποσημείωση: Σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 113 «οι αποδοχές των διοικητών και υποδιοικητών της υπηρεσίας ασύλου και της υπηρεσίας υποδοχής και ταυτοποίησης καθορίζονται με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Μετανάστευσης και Ασύλου» και είναι κατά πολύ υψηλότερες από εκείνες των κοινών δημοσίων υπαλλήλων.

Η κατά παρέκκλιση ρύθμιση φαίνεται, όμως, ότι γίνεται, εύκολα, συνήθεια του νομοθέτη. Τι άλλο να πει κανείς όταν συναντά ρυθμίσεις, όπως εκείνη του άρθρου 121 του ίδιου νόμου με την οποία εξοφλούνται δαπάνες για την αγορά ακινήτου;

Καταληκτική παρατήρηση: Η κατά παρέκκλιση νομοθέτηση βλάπτει σοβαρά τόσο την αξιοκρατία και το κράτος δικαίου. Συστήνεται, βεβαίως, αυτοσυγκράτηση στον νομοθέτη. Για να μην προσδοκούμε, όμως, μόνο στην διαφιλονικούμενη ηθική και πολιτική του ακεραιότητα, καλό είναι οι φύλακες (της αντιπολίτευσης) να γρηγορούμε.