Ο μεγάλος «πονοκέφαλος» της ΕΚΤ

Ο μεγάλος πονοκέφαλος της ΕΚΤ και αυτό που αναμένεται να διατηρήσει υψηλά το κόστος δανεισμού στην ευρωζώνη για αρκετό διάστημα ακόμα, είναι ο επίμονα υψηλός πληθωρισμός των υπηρεσιών.

Η ΕΚΤ άλλωστε δεν έχει κρύψει την ανησυχία της, με τον πληθωρισμό των υπηρεσιών όχι μονό να την προβληματίζει αλλά και να την οδηγεί σε παύση της μείωσης των επιτοκίων που ξεκίνησε τον Ιούνιο. Πολλοί μάλιστα πιστεύουν πως εάν η κεντρική τράπεζα δεν είχε δεσμευτεί μήνες πριν για την μείωση του Ιουνίου, μάλλον δεν θα ξεκινούσε τη χαλάρωση της πολιτικής της ακόμα.

Όπως ανέφερε στην ανακοίνωση των αποφάσεων της συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής του Ιουλίου «οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές εξακολουθούν να είναι υψηλές, ο πληθωρισμός των τιμών των υπηρεσιών είναι αυξημένος και ο γενικός πληθωρισμός είναι πιθανόν να παραμείνει πάνω από τον στόχο για μεγάλο διάστημα του επόμενου έτους επίσης».

Αυτό στέλνει ένα σαφές μήνυμα ότι οι όποιες μειώσεις θα είναι αργές, περιορισμένες και τα επιτόκια θα παραμείνουν ψηλά για μεγάλο διάστημα ακόμη, ενώ παρά το γεγονός ότι η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ διαμήνυσε ότι όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά για τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο, αναλυτές εκτιμούν ότι τελικά η μείωση δεν είναι καθόλου βέβαιη ούτε και τότε.

Η Λαγκάρντ σημείωσε ότι οι μισθοί και η κερδοφορία των εταιρειών ενέχουν κινδύνους για τις προοπτικές για τον πληθωρισμό. Η επιμονή της αύξησης των μισθών και οι συνεχιζόμενες αυστηρές συνθήκες στην αγορά εργασίας σημαίνουν ότι οι αμοιβές ενδέχεται να συνεχίσουν να αυξάνονται ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν. Και τώρα που η οικονομία έχει επιστρέψει στην ανάπτυξη, οι επιχειρήσεις μπορεί να αισθάνονται λιγότερη πίεση να περιορίσουν περαιτέρω τα περιθώρια κέρδους τους. Επιπλέον, η κακή απόδοση παραγωγικότητας της ευρωζώνης δείχνει ελάχιστα σημάδια βελτίωσης. Η ασθενέστερη αύξηση της παραγωγικότητας σημαίνει υψηλότερο πληθωρισμό.

Η τρέχουσα υποτονική οικονομική δυναμική, ο πεισματικά υψηλός εγχώριος πληθωρισμός και ο κίνδυνος από την αύξηση των μισθών δεν είναι ένας συνδυασμός που χαροποιεί την ΕΚΤ, και αυτό θα το καταστήσει πιο δύσκολο για τα «γεράκια» να συμφωνήσουν σε μια μείωση τον Σεπτέμβριο, όπως εκτιμά η ING. «Η απόφαση για μείωση των επιτοκίων τον Ιούνιο οφειλόταν στη βελτίωση των προοπτικών ανάπτυξης και πληθωρισμού. Τώρα, με την επιδείνωση των προοπτικών ανάπτυξης και τον κίνδυνο να καθυστερήσει ο πληθωρισμός να επιστρέψει στον στόχο, η μείωση των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο κάθε άλλο παρά βέβαιη είναι. Καθώς ο πληθωρισμός θα παραμείνει επίμονος και χρειάζεται περαιτέρω αποδυνάμωση της ζήτησης για να επιστρέψει στον στόχο, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια ελιγμών για την ΕΚΤ. Βλέπουμε μια πιθανότητα 50% για μείωση των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο και 100% για μείωση τον Δεκέμβριο», τονίζει η ολλανδική τράπεζα.

Ο ονομαστικός πληθωρισμός στην Ευρωζώνη υποχώρησε ελαφρώς τον Ιούνιο στο 2,5% από 2,6% τον Μάιο λόγω της πτώσης στις τιμές των μη επεξεργασμένων τροφίμων και της ενέργειας, ενώ ο πληθωρισμός των υπηρεσιών παρέμεινε στο 4,1% για δεύτερο συνεχόμενο μήνα έχοντας αντιστρέψει την πτώση του Απρίλιου όπου είχε βρεθεί στο 3,7% από 4% τους τρεις πρώτους μήνες του έτους. Ο δομικός πληθωρισμός παρέμεινε αμετάβλητος στο 2,9%. Στις ΗΠΑ ο ονομαστικός πληθωρισμός υποχώρησε στο 3% τον Ιούνιο από 3,3% τον Μάιο, ενώ μικρή μείωση κατέγραψε ο δομικός πληθωρισμός στο 3,3%. Ωστόσο ο πληθωρισμός των υπηρεσιών διαμορφώθηκε στο 5,1% τον Ιούνιο. Και στην Ελλάδα ο κλάδος των υπηρεσιών αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για τη μείωση του πληθωρισμού. Ο ετήσιος ονομαστικός πληθωρισμός αυξήθηκε σε 2,5% τον Ιούνιο από 2,4% τον Μάιο, και η σημαντικότερη εξέλιξη ήταν η σημαντική αύξηση του πληθωρισμού των υπηρεσιών (σε 4,4% από 3,3%), η οποία αντιστάθμισε την αξιοσημείωτη μείωση του πληθωρισμού των μη επεξεργασμένων τροφίμων πληθωρισμού (στο -1,7% από 2,2%).

Το «φαινόμενο» του επίμονου πληθωρισμού των υπηρεσιών έχει ουσιαστικά διχάσει το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι εξελίξεις στις υπηρεσίες απλώς ακολουθούν άλλες συνιστώσες με καθυστέρηση και η μείωση θα ακολουθήσει με βοήθεια και από την οικονομική ανάκαμψη που θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα. Άλλοι, ωστόσο, φοβούνται ότι οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού, η ταχεία αύξηση των μισθών και οι υποτονικοί δείκτες παραγωγικότητας στις υπηρεσίες θα μπορούσαν να παγιώσουν τον υψηλό πληθωρισμό στις υπηρεσιών και αυτό θα μπορούσε να διατηρήσει τον συνολικό πληθωρισμό πάνω από τον στόχο για παρατεταμένη περίοδο. ‘Όπως σχολιάζει και η Oxford Economics «ο μεγαλύτερος ελέφαντας στο δωμάτιο για την ΕΚΤ είναι οι τιμές των υπηρεσιών».

Καθόλου τυχαίο δεν είναι άλλωστε και το μήνυμα που έστειλε το ΔΝΤ πριν λίγες μέρες. Ο πεισματικά υψηλός πληθωρισμός στον τομέα των υπηρεσιών θα μπορούσε να διατηρήσει τα επιτόκια υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, όπως προειδοποίησε στην τελευταία του αξιολόγηση για την παγκόσμια οικονομία. «Η δυναμική στην παγκόσμια μείωση του πληθωρισμού επιβραδύνεται, σηματοδοτώντας σημαντικές λακκούβες στην πορεία. Αυτό αντανακλά διαφορετικές κλαδικές δυναμικές: τη διατήρηση υψηλότερου από το μέσο όρο πληθωρισμού στις τιμές των υπηρεσιών, που μετριάζεται σε κάποιο βαθμό από την ισχυρότερη μείωση του πληθωρισμού στις τιμές των αγαθών», όπως εξήγησε.

«Περαιτέρω προκλήσεις για πληθωρισμό στις ανεπτυγμένες οικονομίες θα μπορούσαν να αναγκάσουν τις κεντρικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Federal Reserve, να διατηρήσουν το κόστος δανεισμού υψηλότερο για ακόμη περισσότερο», τόνισε το ΔΝΤ. «Αυτό θα έθετε σε κίνδυνο τη συνολική ανάπτυξη, με αυξημένη ανοδική πίεση στο δολάριο και επιβλαβείς επιδράσεις στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες».