Η άποψη ότι οι τράπεζες και οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν σταθεροποιηθεί πέντε χρόνια μετά την κρίση είναι διαδεδομένη ανάμεσα στους συμμετέχοντες στο παγκόσμιο οικονομικό Φόρουμ του Νταβός.

Ο Ντάγκλας Φλιντ, πρόεδρος της τράπεζας HSBC, μιας από τις μεγαλύτερες στον κόσμο, θα μπορούσε μάλιστα να παρουσιάσει έναν ολόκληρο κατάλογο με μέτρα που ισχυροποιούν την άποψή του: περισσότερα κεφάλαια, μεγαλύτερη ρευστότητα, αυστηροί ρυθμιστικοί κανόνες και τακτικά τεστ αντοχής.

Σύμφωνα με την παγκόσμια εποπτική αρχή Financial Stability Board βέβαια η τράπεζά του έπρεπε να προετοιμάσει το τέλος της, όπως προβλέπει για όλα τα συστημικά χρηματοπιστωτικά ινστιτούτα. Σε περισσότερες από 10.000 σελίδες μάλιστα περιγράφεται τι δέον γενέσθαι σε περίπτωση κινδύνου.

«Η κρίση δεν είναι φυσικό φαινόμενο»
«Με εξαίρεση την αυτοκινητοβιομηχανία, πιστεύω ότι δεν υπάρχει κανένας άλλος κλάδος, που να υποχρεώνεται να παρουσιάσει τόσο λεπτομερή σχέδια σε περίπτωση που συμβεί ένα θλιβερό γεγονός το οποίο θα οδηγούσε στην κατάρρευση των πάντων», δυσφορεί ο Ντάγκλας Φλιντ.

Η Ανάτ Αντμάτι, καθηγήτρια Χρηματοπιστωτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Stanford, διαφωνεί με τον Φλιντ ως προς την επιλογή των λέξεων. Όπως λέει, ο ίδιος αλλά και άλλοι τραπεζίτες προσπαθούν να παρουσιάσουν την χρηματοπιστωτική κρίση ως ένα φυσικό φαινόμενο καταστροφής.«Αυτή η σύγκριση», λέει «είναι εντελώς ατυχής. Η χρηματοπιστωτική κρίση δεν είναι φυσική καταστροφή αλλά προκαλείται από τον άνθρωπο και γι αυτήν υπάρχουν πολλοί υπεύθυνοι».

Η αμερικανίδα καθηγήτρια παρομοιάζει την χρηματοπιστωτική κρίση περισσότερο ως μια αλυσίδα ατυχημάτων αλλά και προσωπικής ευθύνης.

«Το κύριο πρόβλημα τα περιορισμένα αποθέματα»
Ο Αντονυ Γένκινς, επικεφαλής της βρετανικής Barclays, βλέπει τα πράγματα με διαφορετικό μάτι. «Σήμερα το σύστημα είναι πιο ασφαλές από το 2008» λέει. «Αλλά θα πρέπει να γίνει ακόμη πιο ασφαλές. Το καθήκον της κοινωνίας είναι να καθορίσει μέσα από μια δημοκρατική διαδικασία πώς θα συνδυαστούν η ασφάλεια μιας τράπεζας με την δανειοδοτική ικανότητά της». Με την τελευταία φράση ο Γένκινς επαναφέρει ένα επιχείρημα που έχει ακουστεί κατά κόρον: όσο υψηλότερα είναι τα κεφαλαιακά αποθέματα μιας τράπεζας, τόσο λιγότερα δάνεια μπορεί να δώσει, με αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία. Η καθηγήτρια Ανάτ Αντμάτι κάνει και πάλι αναφορά στον πρώην επικεφαλής της FED, Πολ Βόλκερ, που χαρακτηρίζει την επιχειρηματολογία ως ανόητη. Τα χαμηλά αποθέματα των τραπεζών αποτελούν το βασικό πρόβλημα.
«Κανένας οικονομικός κλάδος δεν έχει τόσο εύκολη πρόσβαση στο φτηνό χρήμα, όπως οι τράπεζες» λέει. Εάν τα ίδια αποθέματα δεν ξεπερνούν μονοψήφιο ποσοστό, τότε δεν είναι υγιείς. Το ρίσκο δεν αφορά μόνο την τράπεζα, αλλά και όλους εμάς».

«Αρκούν μικροατυχήματα»
Η αμερικανίδα καθηγήτρια προειδοποιεί: «Αρκούν μικρά ατυχήματα για να τιναχτούν στον αέρα ολόκληρες τράπεζες σε περίπτωση που τα ίδια κεφάλαια είναι λίγα». Και επειδή το βάρος το σηκώνουν συνήθως οι φορολογούμενοι, όπως είδαμε με το ξέσπασμα της κρίσης, η Αντμάτι προτείνει να ισχύσει ό,τι και στην αγορά ακινήτων: αποθέματα ύψους 20% με 30% των κεφαλαίων. Βέβαια, τέτοια ρύθμιση δεν πρόκειται να υιοθετηθεί ποτέ. Η αύξηση θα φτάσει το 2 με 3% κι αυτό θεωρείται ήδη μεγάλη επιτυχία».

Το αντεπιχείρημα του επικεφαλής της HSBC είναι ότι η ενίσχυση των αποθεματικών κεφαλαίων γίνεται σε βάρος των μετόχων, με λιγότερες αποδόσεις των χρημάτων που επένδυσαν. Και όχι μόνο αυτό. Πλήγμα θα υποστούν και εκείνοι που έβαλαν τα χρήματά τους σε ασφαλιστικούς οργανισμούς. Και σε αυτό το σημείο διαφωνεί η Ανάτ Αντμάντι. Και για να μην επαναλαμβάνει συνεχώς τα λεγόμενα του Πολ Βόλκερ, συνέγραψε μαζί με τον γερμανό συνάδελφό της Μάρτιν Χελβιγκ ένα ολόκληρο βιβλίο. Ο τίτλος του: “Τα καινούργια ρούχα του τραπεζίτη”.

Facebook Comments