Η έλλειψη εσωτερικής μετατρεψιμότητας των χαρτονομισμάτων του ευρώ (μέσω των περιορισμών στις αναλήψεις μετρητών και στις ηλεκτρονικές πληρωμές), αν επιμείνει για περισσότερο από μερικές εβδομάδες, θα οδηγήσει σε μια αναζήτηση για εναλλακτικά μέσα ανταλλαγής για τις εσωτερικές συναλλαγές, προειδοποιεί ο επικεφαλής οικονομολόγος της Citi, Willem Buiter.

Tων μεγάλων επιχειρήσεων θα μπορούσαν για παράδειγμα, να προσυπογράφoνται και να αρχίσουν να κυκλοφορούν ευρύτερα ως μέσο ανταλλαγής και μέσο πληρωμής. Αυτή ήταν η περίπτωση κατά τη διάρκεια της τραπεζικής απεργίας του 1970 στην Ιρλανδία, όπου ακαθάριστες επιταγές έγιναν διαπραγματεύσιμες (όπως και συναλλαγματικές) και οι παμπ και τα καταστήματα πήραν τον ρόλο των ελεγκτών πιστοληπτικής ικανότητας. Αυτά θα μπορούσαν αργότερα να εξελιχθούν σε πιο πλήρη παράλληλα νομίσματα, αν η εσωτερική ρευστότητα σε ευρώ στην Κύπρο εξακολουθήσει να είναι πολύ σπάνια.

Εάν υπάρξει κυκλοφορία ενός παράλληλου νομίσματος, οι επιπτώσεις της νέας κυπριακής λίρας (NCP), για παράδειγμα, στην ταχύτητα και το κόστος της αναγκαίας προς τα κάτω προσαρμογής των πραγματικών μισθών και της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, θα εξαρτηθούν από το εάν ο καθορισμός των εγχώριων μισθών και τιμών θα μετατοπιστεί από τη χρήση του ευρώ στη χρήση της νέας λίρας. Εάν η νέα κυπριακή λίρα γίνει η νέα λογιστική μονάδα, αυτοί οι μισθοί και οι τιμές θα είναι «κολλώδης» σε ονομαστικούς όρους, αντί να αυξάνονται μαζί με την αύξηση της αξίας του ευρώ σε όρους λίρας.

Η εξωτερική μη μετατρεψιμότητα των εγχώριων ευρώ θα μπορούσε να οδηγήσει σε οικονομική καινοτομία, ακόμη και με την περιορισμένη εσωτερική μετατρεψιμότητα των καταθέσεων και των εγχώριων ευρώ. Καθώς ένα χαρτονόμισμα του ευρώ, εντός της δικαιοδοσίας των κυπριακών αρχών, δεν είναι πλέον ελεύθερα μετατρέψιμο σε ένα χαρτονόμισμα του ευρώ εκτός της δικαιοδοσίας τους, τα κίνητρα για την αντικατάσταση του ενός από το άλλο σε μία συναλλαγματική ισοτιμία (και με το κυπριακό ευρώ σε discount ), είναι πολλά.

Τα μέσα δεν είναι δύσκολο να βρεθούν, επισημαίνει ο οικονομολόγος. Οι Κύπριοι που σχεδιάζουν διακοπές στο εξωτερικό με φίλους στο εξωτερικό που σχεδιάζουν διακοπές στην Κύπρο, θα μπορούσαν να κάνουν αμοιβαία επωφελής και αποτελεσματική ( και δύσκολο να εντοπιστεί ) ανταλλαγή νομισμάτων.

Οι εταιρείες με διασυνοριακές δραστηριότητες, μπορούν να χρησιμοποιήσουν μια μεγάλη ποικιλία από τεχνάσματα για να αποφύγουν και τους περιορισμούς που επιβάλλονται στην ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων, καταθέσεων, νομισμάτων και πιστώσεων, πέρα από τα σύνορα της Κύπρου. Σε ποσοστό ανταλλαγής ένα προς ένα με το εγχώριο ευρώ, είναι σχεδόν βέβαιο ότι υπάρχει μια τεράστια υπερπροσφορά εγχώριων ευρώ και χρηματοοικονομικών μέσων σε ευρώ.

Εάν λοιπόν οι έλεγχοι παραμείνουν, οι αγοραστές-πωλητές των εγχώριων ευρώ θα εξελιχθούν γρήγορα σε μία ανεπίσημη, αλλά πολύ πιο οργανωμένη και αποτελεσματική, «συγκρατημένη αγορά», με τη συμμετοχή εξειδικευμένων ειδικών διαπραγματευτών και διαμεσολαβητών. Η τιμή των εγχώριων ευρώ στη “μαύρη αγορά”, θα είναι αρκετά κάτω από την επίσημη. Εάν οι έλεγχοι διαρκέσουν περισσότερο από μερικές εβδομάδες, αυτό θα αποτελέσει έναν χρήσιμο δείκτη της συναλλαγματικής ισοτιμίας ενός νέου, ξεχωριστού κυπριακού νομίσματος, το οποίο θα προκύψει αν η Κύπρος βγεί από τη νομισματική ένωση.

Σε περίπτωση που οι έλεγχοι κεφαλαίων, οι συναλλαγματικοί έλεγχοι, οι έλεγχοι καταθέσεων και νομισμάτων έχουν διάρκεια, η σταδιακή ανάπτυξη ενός εναλλακτικού εσωτερικού νομίσματος για την αντιμετώπιση της έλλειψης του εγχώριου νομίσματος, καθώς και η δημιουργία μιας μαύρης αγοράς της συναλλαγματικής ισοτιμίας μεταξύ του εγχώριου και του «εξωτερικού» ευρώ, θα δημιουργηθεί και θα παράγει ένα ολοκληρωμένο παράλληλο νόμισμα. Οι εξελίξεις αυτές θα επιταχυνθούν σε μεγάλο βαθμό, αν η Κύπρος κινηθεί προς την έξοδο της ευρωζώνης, καταλήγει ο Buiter.

 

Ελευθερία Κούρταλη

Facebook Comments