«Ψήφος Εμπιστοσύνης»: Τι ακριβώς ορίζει το Σύνταγμα;

Μία από τις βάσεις του Δημοκρατικού Πολιτεύματος είναι η Αρχή της δεδηλωμένης, με βάση την οποία, με απλά λόγια, η κυβέρνηση θα πρέπει να έχει την δεδηλωμένη εμπιστοσύνη της Βουλής για να αναλάβει και να ασκεί νομίμως τα καθήκοντά της, με βάση το άρθρο 84 του Συντάγματος. Τι είναι ακριβώς όμως αυτό που ορίζουμε ως «Ψήφος Εμπιστοσύνης»;

Η κυβέρνηση μπορεί οποτεδήποτε να διαπιστώσει ότι έχει την δεδηλωμένη εμπιστοσύνη της Βουλής ζητώντας ψήφο εμπιστοσύνης οποτεδήποτε. Η πρόταση εμπιστοσύνης γίνεται δεκτή με την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων, η οποία όμως δεν μπορεί να είναι κατώτερη των 2/5 του όλου αριθμού των Βουλευτών, δηλαδή δεν μπορεί να είναι κατώτερη των 120 βουλευτών.

Αν η πλειοψηφία που υπερψηφίζει την πρόταση εμπιστοσύνης είναι μεταξύ των 120 και 150 βουλευτών, τότε μιλάμε για «ψήφο ανοχής» προς την κυβέρνηση και, αντίστοιχα, για «κυβέρνηση ανοχής», η οποία εξασφαλίζει βιωσιμότητα της κυβέρνησης ακόμα και χωρίς απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (151 βουλευτές), για λόγους κυβερνητικής σταθερότητας.

Προς την «πρόταση εμπιστοσύνης» αντιδιαστέλλεται η «πρόταση δυσπιστίας», που αποτελεί το σημαντικότερο κοινοβουλευτικό όπλο της αντιπολίτευσης και γίνεται δεκτή αν υπερψηφιστεί από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (151 βουλευτές). Η πρόταση δυσπιστίας ή μομφής θα πρέπει να είναι υπογεγραμμένη τουλάχιστον από το 1/6 του όλου αριθμού των βουλευτών, δηλαδή τουλάχιστον από 50 βουλευτές και δεν μπορεί να υποβληθεί πριν περάσουν έξι μήνες αφότου η Βουλή απέρριψε προηγούμενη πρόταση δυσπιστίας, εκτός αν υπογράφεται από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των Βουλευτών.

Η συζήτηση για την πρόταση εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας αρχίζει στην Βουλή δύο ημέρες μετά την υποβολή της, εκτός αν η κυβέρνηση, σε περίπτωση πρότασης δυσπιστίας, ζητήσει να αρχίσει η συζήτηση αμέσως. Η ψηφοφορία για την πρόταση εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας, που είναι, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, ονομαστική, διεξάγεται αμέσως μόλις τελειώσει η συζήτηση, εκτός αν η κυβέρνηση ζητήσει να αναβληθεί για 48 ώρες.