Με συνταγή… Ρέγκλινγκ και με εμπειρία από το ΔΝΤ η λύση για το ελληνικό χρέος

Καθοριστικός για τις περαιτέρω διαπραγματεύσεις θα είναι, όπως έχει φανεί εδώ και καιρό, ο ρόλος του νέου μέλους του κουαρτέτου των δανειστών, που δεν είναι άλλο από τον ESM και τον Κλάους Ρέγκλινγκ.

Ο Ρέγκλινγκ πριν λίγες μέρες είχε δηλώσει ότι το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο, υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα έχει «διαχειρίσιμο» κόστος εξυπηρέτησης του χρέους χάρη στους ευνοϊκούς όρους δανεισμού από τον ESM και τον EFSF.

«Διαφωνώ με την εκτίμηση ότι το ελληνικό χρέος είναι μη βιώσιμο», είπε χαρακτηριστικά σε δηλώσεις του σε συνέδριο στο Λουξεμβούργο, σημειώνοντας παράλληλα ότι ο τρόπος για να δει κανείς τους αριθμούς δεν είναι υψηλό χρέος προς ΑΕΠ.

Όπως τόνισε ο κ. Ρέγκλινγκ, «θα έπρεπε να κοιτούν την εξυπηρέτηση του χρέους και τι πρέπει να πληρώσει η Ελλάδα για κάθε έτος και αυτά τα ποσά είναι διαχειρίσιμα».

Με λίγα λόγια, ο επικεφαλής του ESM επιχειρεί να αλλάξει τον ορισμό του «βιώσιμου χρέους» και ανάλογη είναι και η άποψη του ΔΝΤ.

ESM όπως… ΔΝΤ

Το ΔΝΤ έχει εδώ και καιρό επισημάνει ότι το να κοιτά κανείς τον λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ, σε μία χώρα η οποία έχει χρηματοδοτηθεί «βαριά» από τους επίσημους πιστωτές και η οποία απολαμβάνει χαμηλά επιτόκια και μεγάλες διάρκειες, δεν λαμβάνει τις… σωστές πληροφορίες. Χρειάζεται, όπως έχει τονίσει, ένας διαφορετικός δείκτης, αυτός που χρησιμοποιεί και το ίδιο το Ταμείο, και ο οποίος υπολογίζει το τι χρήματα θα πρέπει να πληρώνει η χώρα ετησίως για το χρέος.

Αυτός ο δείκτης θεωρείται πιο… up to date, επειδή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να συγκριθεί, η Ελλάδα π.χ, με τις χώρες των οποίων τα χρέη χρηματοδοτούνται από τις αγορές. Ο δηλωμένος στόχος του νέου προγράμματος του ESM είναι να επιστρέψει η Ελλάδα στις αγορές. Αλλά οι ιδιώτες επενδυτές θα δανείζουν στην Ελλάδα, μόνο εάν κρίνουν ότι το χρέος της είναι βιώσιμο. Μόνο τότε η Αθήνα θα είναι σε θέση να μπορέσει κάποια στιγμή να επιστρέψει στις αγορές. Και μόνο τότε οι επίσημοι πιστωτές θα έχουν την… ελπίδα να πάρουν τα χρήματά τους πίσω.

Στην περίπτωση της Ελλάδας συγκεκριμένα, το ΔΝΤ υποστηρίζει από την εμπειρία του με άλλες υπερχρεωμένες χώρες, ότι το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 15% του ΑΕΠ κατά τις επόμενες δεκαετίες, έτσι ώστε να θεωρείται βιώσιμο από τις αγορές.

Το κόστος εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους το 2015 ήταν περίπου 11% του ΑΕΠ, ενώ αναμένεται να πέσει τα επόμενα χρόνια για να αυξηθεί ξανά μετά την περίοδο χάριτος για την αποπληρωμή των δανείων της ευρωζώνης, το 2023.

Ο Ρέγκλινγκ δήλωσε ότι το ΔΝΤ συμφωνεί με το 15% του ΑΕΠ και σε αυτήν την περίπτωση το χρέος τη Ελλάδας είναι όντως βιώσιμο. «Για την Ελλάδα γνωρίζουμε ότι το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης θα είναι κάτω του 15% για τα επόμενα χρόνια και πως μετά θα ανέβει. Ωστόσο χρησιμοποιώντας διάφορα εργαλεία θα μπορέσουμε τότε να το μειώσουμε στο 15%».

«Ja» και από Μέρκελ

Με λίγα λόγια, αυτό είναι και το σχέδιο για το ελληνικό χρέος που διέρρευσε την Πέμπτη. Ουσιαστικά είναι η θέση του Ρέγκλινγκ, η οποία είναι και θέση του ΔΝΤ, κάτι το οποίο βρίσκει σύμφωνη ακόμη και την Μέρκελ. Η Γερμανίδα καγκελάριος είχε δηλώσει στις 31 Αυγούστου ότι «πρέπει να διασφαλίσουμε πως το βάρος της εξυπηρέτησης του χρέους πρέπει να παραμένει κάτω του 15%».

Μ αυτά και μ΄ αυτά, φαίνεται πως οι πιστωτές ανοίγουν νέα… σελίδα στο λεξιλόγιο του χρέους, χαρακτηρίζοντάς το πλέον… βιώσιμο. Ουσιαστικά οι Ευρωπαίοι προσανατολίζονται – αν και εφόσον η Αθήνα δείξει καλή διαγωγή – προς ένα σχέδιο εξυπηρέτησης του χρέους και όχι αναδιάρθρωσής του.

Προτείνουν να τεθεί ένα συγκεκριμένο όριο στο κόστος εξυπηρέτησής του το οποίο θα αγγίξει το 15% του ΑΕΠ, ανάλογα και με την πορεία ανάπτυξης. Αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από την ευθεία αναδιάρθρωση αφού δεν προσφέρεται άμεσα ούτε επέκταση της περιόδου χάριτος, ούτε μείωση των επιτοκίων (κάτι που έτσι και αλλιώς είναι δύσκολο να δοθεί αφού η Γερμανία είχε επανειλημμένως διαμηνύσει ότι ήδη τα επιτόκια είναι πολύ χαμηλά), ούτε επέκταση του χρόνου αποπληρωμής. Τουλάχιστον αυτή τη στιγμή. Η όποια «χάρη» θα δοθεί και θα τεθεί στο τραπέζι όταν – μετά από 10 χρόνια – το κόστος εξυπηρέτησης ξεπεράσει το 15% του ΑΕΠ.

Η συζήτηση λοιπόν για την ελάφρυνση του χρέους, όχι μόνο θα αργήσει να έλθει, καθώς δεν αναμένεται το ζήτημα να θιγεί πριν τον Δεκέμβριο, αλλά και να έλθει θα είναι τελείως διαφορετική από αυτήν που μέχρι τώρα θα περίμενε κανείς να είναι.

Το κούρεμα είχε αποκλειστεί κάθετα από όλους τους πιστωτές. Τώρα φαίνεται πως η αναδιάρθρωση του χρέους μπαίνει στο ψυγείο, αφού σύμφωνα με τον ESM και το ΔΝΤ, το χρέος της Ελλάδας είναι και θα είναι για τα επόμενα δέκα χρόνια τουλάχιστον, βιώσιμο. Το «φοβάμαι ότι δεν θα φτάσουμε ποτέ στο να συζητηθεί το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους» που είχε πει ο Τσακαλώτος σε συνέντευξη του την περασμένη εβδομάδα, αρχίζει και παίρνει σάρκα και οστά…