«Ενδιαφέροντες» καιροί

Ότι ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς, δεν υπάρχει αμφιβολία. Ότι η χειρότερη κατάρα που έχουν οι Κινέζοι, είναι το «σου εύχομαι να ζήσεις σε ενδιαφέροντες  καιρούς», είναι επίσης γνωστό. Όλα γύρω μας αλλάζουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, ερήμην μας και κατά 99% εις βάρος μας. Ελάχιστοι είναι εκείνοι που φαίνεται να επωφελούνται απ’ αυτή την κινούμενη άμμο που έχει αντικαταστήσει το παλιότερο σταθερό χώμα που πατούσαμε. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων του πλανήτη (και της Ελλάδας ασφαλώς) νιώθουμε περικυκλωμένοι από ορατές απειλές αλλά και από αόρατους φόβους. Ένα μείγμα τρομακτικό που πιάνει κάθε πτυχή της ύπαρξης μας.

Κινδυνεύουμε να βρεθούμε αύριο σε μια μονάδα εντατικής, μεθαύριο σε ένα φέρετρο δίχως φίλους γύρω-γύρω να μας συνοδέψουν, κινδυνεύουμε να δούμε δικούς μας ανθρώπους να βρεθούν στην ίδια κατάσταση. Κινδυνεύουμε από ένα αίσθημα αποκοινωνικοποίησης, από μια πρωτόγνωρη απομόνωση μέσα σε τέσσερις τοίχους, από την αποδιάρθρωση κάθε ομαδικής δραστηριότητας που σφράγιζε την κοινωνικότητα μας. Κινδυνεύουμε από μια εργασιακή ανασφάλεια που  δεν έχουμε ξαναγνωρίσει, βλέπουμε αλλαγές στους τρόπους εργασίας που παλιότερα χρειάζονταν δεκαετίες και τώρα εφαρμόζονται μέσα σε βδομάδες. Όλα όσα ξέραμε δείχνουν να γκρεμίζονται, δίνοντας την θέση τους σε κάτι τόσο ασαφές και αόριστο, που στην θολή του θέα ο μέσος άνθρωπος έχει κάθε λόγο να τρομάζει.

Η πανδημία άλλαξε δραματικά τον κόσμο γύρω μας μέσα σε έναν χρόνο. Άλλαξε τον τρόπο που σκεφτόμαστε, που ζούμε, που δουλεύουμε, που ταξιδεύουμε, που διασκεδάζουμε. Άλλαξε την οικονομική μας συμπεριφορά, την ψυχολογική μας ισορροπία, τις σχέσεις των γενεών, των κοινοτήτων, των κρατών. Αν δούμε το σύνολο του πλανήτη, αύξησε την διασύνδεση σε βαθμό ασύλληπτο, αύξησε τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, αύξησε και τον συλλογικό κυνισμό. Υπήρξαν βεβαίως και εξάρσεις θετικής εισφοράς της παγκοσμιοποίησης με χαρακτηριστικότερο το εμβόλιο, όμως η γενική τάση είναι προς τον διαχωρισμό και όχι προς την ένωση. Ο κάθε ένας και πάνω του, το κάθε κράτος μόνο του, η κάθε εταιρεία μόνη της, το κάθε νοικοκυριό μόνο του. Η απόλυτη ένδειξη ανασφάλειας.

Μπροστά σε τέτοιες θηριώδεις αλλαγές και απροσδιοριστίες, προβλήματα που μέχρι πρότινος έμοιαζαν μεγάλα σήμερα καταπέφτουν στην κατηγορία του ασήμαντου. Αυτά που πριν πέντε χρόνια μας δίχαζαν, σήμερα μοιάζουν αστεία, αυτά που μας έκαναν περήφανους ανακαλύπτουμε ότι σχεδόν έπαψαν να υπάρχουν. Στρατιές νέων ανθρώπων στέκονται σκεπτικοί μπροστά στις πύλες μιας άγνωστης εποχής, εκατομμύρια μεγαλύτεροι ατενίζουν με φόβο τις δεκαετίες που τους απομένουν. Η τεχνολογία κάνει τόσο τερατώδη άλματα μέσα σε τόσο ελάχιστο χρόνο, που αφήνει άναυδα ακόμα και τα πιο φωτεινά μυαλά, ακόμα και τους πιο προσαρμοστικούς των ανθρώπων. «Ενδιαφέροντες» καιροί, λιακάδες μαζί και καταιγίδες που λουφάζουν πίσω απ’ τους ορίζοντες μας. Εμείς, με τι ασχολούμαστε παρά ταύτα;