Η αποτυχία του προσφάτως επανεκλεγέντος, με μεγάλη δυσκολία, προέδρου της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν, να κερδίσει αυτοδυναμία στην γαλλική εθνοσυνέλευση, δεν επιτρέπει αισιοδοξία για το μέλλον της Ευρωπαικής ενοποίησης και προόδου.

Αντιθέτως, το γεγονός ότι η πλειοψηφία των Γάλλων ψήφισαν υπέρ του  αριστερού Μελανσόν αλλά κι  υπέρ της ακροδεξιάς Λεπέν, καταδεικνύει ότι δεν μιλάμε για μια αριστερή η δεξιά ψήφο με τα κριτήρια του παρελθόντος, αλλά για μια καθαρά αντισυστημική ψήφο διαμαρτυρίας η οποία στρέφεται κατά του κοινοβουλευτικού πολιτικού συστήματος όπως αυτό έχει διαμορφωθεί στην Ευρώπη μεταπολεμικά.

Επί χρόνια, το δημοκρατικό κοινοβουλευτικό σύστημα της Ευρώπης και η προοπτική της ενωμένης Ευρώπης ήταν το ανάχωμα στον ολοκληρωτισμό του σταλινισμού και του φασισμού. Οι αξίες της Δημοκρατίας της ελευθερίας της δικαιοσύνης της ισότητας ήταν αυτές οι οποίες ενέπνευσαν τους λαούς της Ευρώπης και στάθηκαν εμπόδιο στα ολοκληρωτικά σχέδια των ακραίων κύκλων, που βυσσοδομούσαν εναντίον τους. Κι όμως τριάντα και πλέον χρόνια μετά την κατάρρευση του Ολοκληρωτισμού και της σοβιετικής αυτοκρατορίας, οι ευρωπαϊκές αξίες κι η προοπτική της Ενωμένης Ευρώπης, που δυστυχώς δεν έχει προχωρήσει με τους απαραίτητους ρυθμούς, δεν φαίνεται να ασκούν την ίδια γοητεία στους ευρωπαικούς λαούς. Αντιθέτως, το μεταναστευτικό πρόβλημα, η ανικανότητα των κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές ανισότητες, που διευρύνονται, η αποτυχία της ΕΕ να διαμορφώσει ενιαία στάση και να αποτελέσει μια όντως συμπαγή κοινότητα, θέτουν σε αμφισβήτηση τους δημοκρατικούς θεσμούς. Κι ενισχύουν την σαγήνη του απολυταρχισμού, όπως εύστοχα επισημαίνει στο τελευταίο της βιβλίο η αμερικανίδα ιστορικός Ανν Απλεμπαουμ.

Το ίδιο πρόβλημα έχει εδώ και αρκετά χρόνια αρχίσει να αναπτύσσεται και στην Ελλάδα. Η αντισυστημική ψήφος, που κυρίως εξεφράσθη στο πρόσφατο παρελθόν με την ψήφο υπέρ της Χρυσής Αυγής, αλλά όχι μόνον, επανέρχεται στο προσκήνιο εξαιτίας των τεράστιων προβλημάτων που αντιμετωπίζει κοινωνία μας μετά από μια δεκαετία μνημονίων Και μετά από μια πανδημία και κατά τη διάρκεια ενός ουσιαστικά παγκόσμιου πολέμου ο οποίος ουδείς γνωρίζει πως και πότε θα καταλήξει.

Το ανεξέλεγκτο κύμα ανατιμησέων των τελευταίων μηνών, ιδίως σε ότι αφορά τους λογαριασμούς του σούπερ μάρκετ και της βενζίνης, ανατρέπει τους σχεδιασμούς των ελληνικών νοικοκυριών κι επιχειρήσεων και δίνει αφορμή στις φωνές του λαϊκισμού να ενισχυθούν. Σε μια κοινωνία ταλαιπωρημένη από τόσα χρόνια οικονομικών κρίσεων, πανδημικών κρίσεων και καραντίνας, και τώρα μεγάλου κύματος ακρίβειας, ενισχύει τις ακραίες φωνές και τις αντισυστημικές κινήσεις, που εκμεταλλεύονται την λαϊκή δυσφορία για την κατάσταση της καθημερινότητας τους.

Το ευτύχημα είναι ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ακόμα οι χαρισματικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να εκφράσουν αυτές τις αντισυστηματικές δυνάμεις, όπως είναι η Λεπέν κι ο Μελανσόν στη Γαλλία. Και βέβαια ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Ευρώπη ολόκληρη, οι ακραίες αντισυστηματικές και λαϊκίστικες φωνές, πέραν της διαμαρτυρίας, μπορούν να μετατρέψουν την κοινωνική δυσφορία σε θετικό εναλλακτικό πρόγραμμα για την διακυβέρνηση των χωρών μας και την μέιωση των κοινωνικών ανισοτήτων. Αλλά αυτό δεν πρέπει να μας κάνει να εφησυχάζουμε.

Αντίθετα, οι δημοκρατικές και φιλελεύθερες δυνάμεις της Ελλάδας, όπως είναι κυρίως η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, και της Ευρώπης έχουν υποχρέωση να αντιδράσουν. Και να εμπνεύσουν και παλι τις ευρωπαϊκές κοινωνίες με τις κοινές μας αξίες, δίνοντας λύσεις στ πιεστικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι κοινωνίες μας. Κι αυτό το έχουμε χρέος για την πρόοδο και την ελευθερία όλων μας. Οι προκλήσεις μεγάλες και δύσκολες. Αλλά τώρα είναι η μεγάλη ευκαιρία να αποδείξουμε οτι μόνο οι δυνάμεις της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας μπορούν να δώσουν λύσεις για τα μείζονα προβλήματα, που αντιμετωπίζουν η Ευρώπη αλλά κι η χώρα μας.

Facebook Comments