Πρωτεύουσα της Ελλάδας είναι το Λονδίνο
Το οικιστικό μέλλον της Ελλάδος και η εγκατάλειψη της ελληνικής επαρχίας
Το οικιστικό μέλλον της Ελλάδος και η εγκατάλειψη της ελληνικής επαρχίας.
(Άρθρο 106 Σ) : (Κράτος και εθνική οικονομία)
1. Για την εδραίωση της κοινωνικής ειρήνης και την προστασία του γενικού συμφέροντος το Kράτος προγραμματίζει και συντονίζει την οικονομική δραστηριότητα στη Xώρα, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει την οικονομική ανάπτυξη όλων των τομέων της εθνικής οικονομίας…. για την προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης και την προαγωγή ιδίως της οικονομίας των ορεινών, νησιωτικών και παραμεθόριων περιοχών.)
Α) Εάν αφαιρέσει κανείς από το συνολικό πληθυσμό της Ελλάδος των 11.000.000 τον αριθμό των κατοίκων της πρωτεύουσας και συμπρωτεύουσας δηλαδή 6 εκατομμυρία και αν προσθέτει αφαιρέσει τον πληθυσμό των ελάχιστων ακόμη πόλεων της Ελλάδος που έχουν δηλαδή άνω των 50.000 κατοίκων πληθυσμό -που ανέρχονται σε άλλες 500.000-θα μείνει ένας αριθμός 3,5 εκατομμυρίων ανθρώπων οι οποίοι διαβιούν στις χιλιάδες διάσπαρτες κωμοπόλεις και χωριά της ελληνικής επαρχίας στερεωτικής και νησιωτικής.
Ο πληθυσμός αυτός πού στiς στατιστικές των απογραφών παραδοσιακά καταγραφόταν ως αγροτικός παρότι υπήρξε αιμοδότης της χώρας τροφοδοτώντας παραγωγικά και πληθυσμιακά την Ελλάδα και εξακολουθεί να είναι, έχει τεθεί στο περιθώριο και ζει σε πολύ δύσκολες συνθήκες.
Οι εποχές που η ελληνική επαρχία είχε ανθηρές κωμοπόλεις αυτοδύναμες οικονομικά και πληθυσμιακά έχουν προ πολλού παρέλθει.
Αφού επί δεκαετίες κύματα νέων έφευγαν από την επαρχία για να εγκατασταθούν στην πρωτεύουσα -και πρόσφατα στο εξωτερικό- η κατάσταση στην ελληνική επαρχία είναι πια μη αναστρέψιμη και αυτό είναι ένα ζήτημα για το οποίο δεν μιλάει κάνεις.
Ο πληθυσμός στην επαρχία διαρκώς συρρικνώνεται, ο μέσος όρος ηλικίας είναι σημαντικά μεγαλύτερος από τον εθνικό μέσο όρο (πολύ άνω των 42 ετων) δοθέντος ότι οι νέοι και κυριως οι νέες διαρκώς φεύγουν με συνέπεια να παρουσιάζεται μια αποκαρδιωτική κατάσταση.
Το φαινόμενο είναι έντονο τόσο στην στερεωτική Ελλάδα όσο και στα νησιά.
Η κρίση χτύπησε σκληρότερα την ελληνική επαρχία από την πρωτεύουσα αφού το αγροτικό επαγγελμα είναι σκληρό και περιορισμένο, ανεργία θερίζει και οι αστικές υποδομές είναι ανύπαρκτες.
Οι άνθρωποι σε μικρές πολεις και χωριά αναγκάζονται να κάνουν διπλές και τριπλές αποστάσεις σε σχέση με τον μέσο κάτοικο της πόλης μόνο και μόνο για να έχουν πρόσβαση στις απλούστερες υπηρεσίες της καθημερινότητας δημόσιες και ιδιωτικές.
Αναγκάζονται να οδηγούν σε δρόμος χιλιομπαλωμένους αλλά παρολαυτά να πληρώνουν υψηλότατους φόρους και τέλη κυκλοφορίας όπως οι κάτοικοι της πόλης.
Η επαρχία στερείται εδώ και δεκαετίες όλων των ανέσεων των μεγάλων πόλεων της Ελλάδος μεταξύ των οποίων πολιτιστικών, τεχνολογικών, αθλητικων, ψυχαγωγίας. Πρόκειται για ένα άτυπο οικονομικό και κοινωνικό αποκλεισμό που εχει επιβάλλει εθιμικά το ελληνικό κράτος στον ίδιο του τον εαυτό.
Εάν ρωτούσαμε έναν νέο πως ακριβώς θα ήθελε να ζήσει θα απαντούσε ότι θα επέλεγε να ζήσει την εφηβεία του και νεότητά του σε μια μεγάλη πόλη και αργότερα να δημιουργήσει μια οικογένεια είτε στα προάστια μιας εκ των μεγάλων, κυρίως της Αθήνας, είτε σε μία πόλη του εξωτερικού.
Είναι επομενως εμφανές το σημείο που δημιουργείται η στρέβλωση, καθώς είναι αδύνατο να ζήσουν όλοι στα προάστια μιας και μοναδικής πόλης αλλά και αδιανόητο να φύγουν επίσης άπαντες στο εξωτερικό.
Β) Παραλληλα όμως, είναι επισης εμφανές ότι η διαδρομή αυτή είναι προκαθορισμένη και σχεδόν υπαγορευμένη απ΄ την ελληνική ελίτ. Αν η ελίτ στέλνει τα παιδιά της στο εξωτερικο, και δεν επενδύει στην Ελλάδα, στέλνει το μήνυμα ότι εδώ δεν υπάρχει μελλον. Η ίδια ελίτ δεν επενδύει ακόμα και σε κραυγαλέα ανοιχτές επενδυτικές ευκαιρίες εάν αυτές δεν βρίσκονται στο σύνηθες βεληνεκές της (Αττική, Κυκλάδες, Λονδίνο) αλλά … δίνει συμβουλές για αγροτική και τουριστική ανάπτυξη στους πληβείους.
Πρόκειται για αντιστροφή του φαινομένου του πρώιμου ελληνισμού της διασποράς, που πλούτιζε στο εξωτερικό και έστελνε τις δωρεές του και τα παιδιά του ακολούθως στην Ελλάδα, δείχνοντας φυσικά ότι τον ενδιέφερε πρώτα η χώρα του. (Τους ηπειρώτες ευέργετες πχ το ελληνικό κράτος τους ανταπέδωσε καθιστώντας την Ήπειρο και δυτική Ελλάδα τις φτωχότερες περιφέρειες της Ευρώπης.)
Η αντίστροφη πολιτική και ιδεοληψία που ακολούθησε στην Ελλάδα, απ΄το 1950 έως σήμερα οδήγησε σε τραγικά αποτελέσματα.
Οι αξίες των ακινήτων της επαρχίας έχουν κονιορτοποιηθεί, πρακτικά στις περισσότερες περιπτώσεις οι αντικειμενικές τους είναι διακοσμητικές, γιατί κανείς δεν έχει ενδιαφέρον να τα αποκτήσει.
Tόσο η Ολύμπια όσο και η Ιόνια οδός ολοκληρωνονται μετά βίας το 2017, η δε Αμβρακία το …2020 με συνέπεια να έχουν χάσει οι παρόδιες περιοχές τις επενδυτικές ευκαιρίες της χρυσής περιόδου 1980-2010, τις οποίες άδραξαν μόνο οι δορυφόροι της Αττικής.
Ταυτόχρονα τα νησιωτικά μέρη υφίστανται έναν πρωτόγονο απομονωτισμό μέχρι σήμερα
Είναι ξεκάθαρο οτι πιο πολύ από ποτέ οι πολίτες της περιφέρειας είναι εν τοις πράγμασι πολίτες β κατηγορίας με βάση το τι λαμβάνουν από το ελληνικό κράτος, και αυτό οφείλεται στην αποαστεοποίηση που υπέβαλλε το κράτος την ελληνική περιφέρεια, που δεν έχει ανάλογο πουθενά στον κόσμο.
Ο στόχος της δημιουργίας 10-15 νέων πόλεων 100.000 κατοίκων είναι πολύ μακρυνός λόγω της σημερινής κατάντιας της Ελλάδας.
Στην αρχαία Νικόπολη ο τότε νικητής του Ρωμαικού εμφυλίου είχε συναθροίσει πληθυσμούς από τις παρακμάζουσες γειτονικές πόλεις της δυτικής Ελλάδας και δημιούργησε μια νέα πόλη που έλαμψε για αιώνες και κράτησε συμπαγή πληθυσμιακά την περιοχή της δυτικής Ελλάδας. Κάτι αντίστοιχο πρέπει να συμβεί και σήμερα, με περιορισμό των προνομίων της Αττικής όμως.
Η Λευκάδα και η Πρέβεζα για παράδειγμα έχουν περίπου 10.000 -20.000 πληθυσμό έκαστη. Εάν αυξάνονταν αμφότερες στους 50.000 κατοίκους και άνω, οι ωφέλειες θα ήταν άκρως ευεργετικές και για τις γειτονικές τους πόλεις, θα γίνονταν γρήγορα προάστια τους με επανασχεδιασμό των τοπικών οδικών δικτύων αλλα και την αυτονόητη κατάργηση των ανήκουστων περιορισμών δόμησης κατ΄ύψος.
Οι Κάννες ειναι αστικότατες, η Νίκαια ακόμα περισσότερο, τα κτίρια στην διάσημη παραλιακή Προμενάδα των Άγγλων έχουν 6-8 ορόφους.
Ασφαλώς δεν μπορούν να σωθούν βέβαια όλες οι κωμοπόλεις και τα χωριά. Οι πολύ μικροί οικισμοί και απόμακροι από την θάλασσα θα παρακμάσουν. Η εποχή των μικρών χωριών και κωμοπόλεων έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Στην Ελλάδα όμως κοντευύει να ερημώσει όλη η ενδοχώρα και τα νησιά, κι αυτό είναι ένα άλλο, εντελώς διαφορετικό και ακραίο φαινόμενο.
Ομοίως πρέπει να πάψει η ψευδαίσθηση ότι υπάρχει ένας αστείρευτος αριθμός αγροτών, ψαράδων και πολύτεκνων που ες αεί θα τροφοδοτούν την Ελλάδα και την πρωτεύουσα με προιόντα και πληθυσμό.
Το επάγγελμα του αγρότη είναι εξαιρετικά σκληρό υπό τις συνθήκες που ασκείται στην Ελλάδα, πλέον σχεδόν κλειστό όσον αφορά τις επιδοτήσεις ενώ πολύ λίγοι και σίγουρα λιγότεροι απ τους γονείς τους είναι οι νέοι που σκέφτονται να το συνεχίσουν.
Οι πολύτεκνες οικογένειες που κάποτε χαρακτήριζαν πληθυσμιακά την περιφέρεια αντικαταστάθηκαν από άτεκνους μεσήλικες και οικογένειες με ένα τέκνο.
Η απογραφή του 2021 θα είναι οι τίτλοι τέλους της Ελλάδας.
Σημειωτέον ότι η ελληνική επαρχία βιώνει ακραίο brain drain και women drain, λόγω της χρόνιας εσωτερικής μετανάστευσης και σε περίπτωση τυχόν αναστροφής του φαινομένου, που μόνο με δημιουργία πόλεων μπορεί να ανασχεθεί, θα έχουμε αναζωογονητικά αποτελέσματα.
Ως εκ τούτου επειδή κανείς άλλος δεν θα το κάνει, πρέπει οι ίδιοι οι κάτοικοι των περιοχών αυτών να ασκήσουν πίεση στους βουλευτές και προύχουντες, όχι για την εκτέλεση σύνηθων μικροέργων αλλά για την ολική μεταμόρφωση των περιοχών τους και της ζωής τους.
Η ελληνική εσωτερική μετανάστευση στα νεότερα χρόνια είχε την μορφή της συσσώρευσης κεφαλαίου με σκοπό την μετάβαση απ το χωριό στην πρωτεύουσα του νομού (ή της επαρχίας) και ακολούθως την πρωτεύουσα. Προορισμός αρχικά ήταν οι παλιές αστικές περιοχές της Κυψέλης και του Κολωνακίου και αργότερα τα Βόρεια και Νότια προάστια. Αφού επήλθε κορεσμός και σε αυτά, και υποβοηθούσης της κρίσης ο τελικός προορισμός σήμερα των πιο εύπορων τάξεων ειναι οι ευρωπαικές πρωτεύουσες. Ώστε να μη θεωρείται υπερβολή να πούμε ότι πρωτεύουσα της Ελλάδας δεν ειίναι καν η (παλιά) Αθήνα αλλά το Λονδίνο και συμπρωτεύουσα η Κηφισιά.
Από αυτή την άποψη η ελληνική επαρχία ομοιάζει σε δραματικό βαθμό με το κέντρο της Αθήνας. Σήμερα και τα δύο έχουν βυθιστεί στην εγκατάλειψη, αφού υπήρξαν το δοκιμαστήριο, όπου η εγχώρια αστική τάξη απεκδύθηκε τα παλιά ρούχα της και φόρεσε ακολούθως τα ευρωπαικά της, μέχρι να αποδημήσει. Πιο πολύ αναμπουμπούλα γίνεται στα media αν συμβεί κάτι στο Λονδίνο παρά πχ σεισμός στη Μυτιλήνη.
Φυσικά το φαινόμενο ροπής της εσωτερικής μετανάστευσης σε όλο και πιο διευρυμένους προορισμούς εκτός δηλαδή ελληνικών συνόρων ενέχει τεράστιο κίνδυνο για την ίδια τη χώρα, ενώ η Ελλάδα λόγω κλίματος έπρεπε να είναι τόπος προορισμού τρίτων και όχι αποχώρησης ημεδαπών.
Δ) Τέλος, η εσωτερική μετανάστευση προς την ελληνική πρωτεύουσα και η εξωτερική προς τις ευρωπαικές πρωτεύουσες κατ επίφασιν συχνά πραγματοποιείται για λόγους σπουδών και εργασίας καθώς υποκρύπτεται η επιθυμία για assortative mating δηλαδή αναζήτησης συντρόφου με έναν τρόπο που στο παρελθόν ήταν αδύνατος.
Σε πρόσφατη δημοσίευση του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών της Σχολής Καλών Τεχνών και Κοινωνικών Επιστημών του NUS (Πανεπιστήμιο Σιγκαπούρης), εξηγούνται τις αιτίες και τις συνέπειες των «γάμων της παγκοσμιοποίησης»: Αναπτύσσεται μια «παγκόσμια υπεργαμία», όπου οι μετανάστες γάμου είναι κυρίως γυναίκες που μετακινούνται από υποανάπτυκτες περιοχές για να παντρευτούν πλουσιότερους άνδρες στο εξωτερικό, παρουσιάζοντας σαφή ασυμμετρία μεταξύ των δύο φύλων.
E) Φυσικά η τοπική αυτοδιοίκηση βρίσκεται σε παρακμή, καθώς δημιουργήθηκαν κλειστά διαρκή κυκλώματα αεναής επανεκλογής τοπάρχων, παλαιοκομματικού τύπου, τα οποία άντεξαν και μέσα στην κρίση κι εξακολουθούν να συντηρούν κύκλους ημετέρων. Εξ ου και οι συζητήσεις για αστικά κέντρα είναι διαστημικού τύπου ζητήματα.
Ο πολυκομματισμός δεν ευνοείται στο σύστημα δημοτικών εκλογών ούτε οι ανεξάρτητες προσπάθειες και οι μικρές παρατάξεις. Θετικό βήμα είναι η εκλογή με λίστα, καθώς απεμπλέκει τους άξιους από τα κόμματα.
Οπωσδήποτε πρέπει να ληφθούν κι άλλα μέτρα, ιδίως προς την κατεύθυνση της απλούστευσης των διαδικασιών συμμετοχής παρατάξεων και υποψηφίων δημάρχων αλλά και μείωσης παραβολών κλπ για να διευκολυνθεί η συμμετοχή πλείονων και να πάψει να λυμαίνεται τους θεσμούς μια μειοψηφία – και να δίνει το λογαριασμό στους δημότες ακολούθως μέσω των δημοτικών τελών.
Έχει ενδιαφέρον ότι πλείστοι εξ όσων συμμετέχουν στα κοινά ανήκουν στην ανώτερη μεσαία και ανώτατη τάξη, έχοντας ανέλθει σε αυτή λόγω της “συμμετοχής” τους στα κοινά κι όχι χάριν αναγνώρισης κάποιας δεξιότητας τους κι ασφαλώς αυτό πρέπει να ρυθμισθεί νομοθετικά, καθώς δημιουργεί τρομερή στρέβλωση στην κοινωνική εκπροσώπηση σε όλα τα επίπεδα.
Γι΄ αυτόν τον λόγο πρέπει η προσπάθεια για χωροταξική αλλαγή της Ελλάδας να ξεκινήσει απ την κεντρική κυβέρνηση, με σχέδιο ανεπηρέαστο από μικροσυμφέροντα και προσανατολισμένο σε ρητό αστικό προσανατολισμό.
Είναι προφανές λοιπόν ότι μια χώρα, όπως η Ελλάδα, σε κυλιόμενη πτώχευση επί 7 χρόνια και χωρίς αστικά κέντρα να κρατήσουν τον πληθυσμό και την κοινωνική συνοχή, όπως αυτά μπορούν να συντηρηθούν, θα έχει ολέθριες συνέπειες.
Κόσμος λοιπόν θα πει στολίδι. Εξ ου και κόσμημα. Η Αττική φαίνεται θελκτική κυρίως λόγω του πληθυσμού της και ακριβώς το αντίστροφο συμβαίνει με την επαρχία. Οποιαδήποτε περιοχή αποκτήσει οικιστικό και πληθυσμιακό βάθος μεταμορφώνεται.
Facebook Comments