Α. Σε ένα υποθετικό φωτογραφικό στιγμιότυπο στο χρόνο, σε μία οποιαδήποτε γειτονιά της Ελλάδος του 1980 για κάθε 50 μεσήλικες και γέρους που θα συναντούσες θα έβρισκες άλλους 100 νέους και παιδιά.

Αν ο μέσος όρος ηλικίας των παιδιών των Ελλήνων τότε ήταν τα 30 με 35 χρόνια και σήμερα τα 53, αυτή ήταν η αναλογία.

Σήμερα πάλι για κάθε 50 μεσήλικες και γέρους που συναντάς στην ίδια γειτονιά θα βρεις με το ζόρι 10 νέους και παιδιά.

Το δημογραφικό της Ελλάδας δεν χρειάζεται να φτάσει το 2040 για να δούμε ότι καθιστά επικίνδυνη τη διαβίωση στη χώρα μας. Ήδη τα πράγματα είναι πάρα πολύ χάλια.

Αν λοιπόν η αναλογία νέων ανθρώπων στο παρελθόν ήταν καλύτερη αυτό σήμαινε και καλύτερη φροντίδα για τους ηλικιωμένους. Οι νέοι μετανάστες ασφαλώς δεν είναι λύση σε αυτό το πρόβλημα γιατί ζουν σε δικούς τους  κύκλους και γειτονιές και δεν διαθέτουν κοινές ρίζες με την υπόλοιπη κοινωνία. Θα φροντίσουν τους δικούς τους πιθανόν, αλλά όχι τους Έλληνες ηλικιωμένους χωρίς παιδιά.

Σήμερα βλέπουμε ότι υπάρχει τρομερή δυσκολία ανεύρεσης φροντιστών για ηλικιωμένους ανθρώπους των οποίων ο αριθμός στην Ελλάδα είναι τεράστιος τόσο στις πόλεις όσο και την ύπαιθρο.

Με δεδομένο πλέον ότι στη μέση ηλικία μπαίνουν οι άνθρωποι της γενιάς του 1990 πλέον οι οποίοι μαζί με αυτούς του 80 σε τεράστια ποσοστά είναι άτεκνοι η με ελάχιστα παιδιά και όλοι αυτοί έρχονται να προστεθούν στη γενιά του 70 με τα διαζύγια, θα ζήσουμε ένα πολύ έντονο κοινωνικό φαινόμενο μέσα στη δεκαετία που διανύουμε το οποίο θα αφήσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους χωρίς καμία φροντίδα.

Οι πιο αφελείς που δήθεν κόπτονταν στη δημόσια σφαίρα για τέτοια ζητήματα περιόριζαν το κακό στο ασφαλιστικό, στις συντάξεις κλπ.

Παραγνώριζαν όμως όλοι αυτοί το πιο βασικό: την έλλειψη του ανθρώπινου παράγοντα, δηλαδή του ότι πάρα πολλοί άνθρωποι λόγω της κατάργησης του θεσμού της οικογένειας στην πράξη είναι ήδη μόνοι τους ή πρόκειται να μείνουν μόνοι τους καθώς κάνουν ελάχιστα η έκαναν ελάχιστα ή και καθόλου παιδιά.

Συχνά ακόμη και άνθρωποι με αρκετά χρήματα όταν έρθουν σε ανάγκη αντιλαμβάνονται δυστυχώς πολύ αργά και με έκπληξη το ειρωνικό παράδοξο : Ότι τα λεφτά δεν αρκούν να εξαγοράσουν ανθρώπους, εμπιστοσύνη και μακροχρόνια υποστήριξη.

Kαι η μοναξιά δεν εχει μόνο την ψυχολογική έκταση, αλλά, και τις ανάγκες της καθημερινότητας, της υγείας, της μετακίνησης ακόμα και της ιδίας της προστασίας και ασφάλειας. Οι ηλικιωμένοι θα γίνουν πιο ευάλωτοι από ποτέ. Τα μπαλκόνια γέμισαν σκυλιά και οι ειδήσεις με δελτία επεισοδίων από επιθέσεις κυρίως σε αυτούς που ζουν μόνοι.

Αν το 1980 ήταν οι πέντε στους εκατό που ήταν άτεκνοι και χωρίς κύκλο στήριξης (αλλά παρόλα αυτά ήταν σε πλεονεκτικότερη θέση γιατί είχαν στενούς συγγενείς και αδέρφια που θα τους φρόντιζαν λόγω της πολυτεκνίας των παρελθόντων ετών) σήμερα είναι το 50% υποψήφιο για να βρεθεί σε αυτή τη θέση.

Δεν είναι τυχαίο που σε σχετικές έρευνες για τα επαγγέλματα του μέλλοντος πρώτη θέση είχαν οι νοσηλευτές και οι φροντιστές ηλικιωμένων ανθρώπων μαζί με τους φυσιοθεραπευτές και συναφείς ειδικότητες.

Το πλαίσιο στην Ελλάδα για τους φροντιστές ηλικιωμένων ανθρώπων φυσικά θέλει διορθώσεις ώστε να συμπεριλάβει τις κοινωνικές αλλαγές που δημιουργούν ήδη πρόβλημα σε μεγάλα στρώματα της κοινωνίας.

Με δεδομένο ότι δεν υπάρχει καν επίσημα τέτοιο επάγγελμα στην Ελλάδα τουλάχιστον σε εκτεταμένη μορφή, αλλά οι φροντιστές είναι συνήθως άνθρωποι που αποσπασματικά ασχολούνται με τη φροντίδα ηλικιωμένων ανθρώπων συνήθως μέχρι να βρουν μία καλύτερη δουλειά πρέπει λοιπόν να σημειωθούν το εξής:

Κατά πρώτον ότι οι φροντιστές πρέπει να τύχουν οικονομικής ενίσχυσης από το κράτος ώστε να έχουν ένα δέλεαρ να ασχοληθούν περισσότεροι με το αντικείμενο αυτό ώστε αναλαμβάνοντας για παράδειγμα έναν δύο ηλικιωμένους/ασθενείς να φροντίζουν και δηλώνοντας το σε κάποια κρατική υπηρεσία να επιδοτούνται με ένα επιπλέον ποσό από αυτά που ήδη εισπράττουν.

Και τούτο γιατί ο αριθμός των ανθρώπων που είναι πρόθυμοι να φροντίσουν ηλικιωμένους -και φυσικά δεν μιλάμε απλά για να τους κάνουν παρέα – αυτή τη στιγμή είναι εξαιρετικά ανεπαρκής.

Κατά δεύτερο λόγο –ακόμα- τον ρόλο του φροντιστή αναλαμβάνουν πρόσωπα της οικογένειας του ηλικιωμένου τα οποία αναγκάζονται να αφήσουν όμως στην άκρη τις δουλειές τους και τις υπόλοιπες ανάγκες τους με συνέπεια ένα διπλό βάρος μέσα στην οικογένεια.

Και σε αυτή την περίπτωση λοιπόν για ανθρώπους που είναι ανήμποροι (κατάκοιτοι ΑΜΕΑ και λοιπά) θα έπρεπε το μέλος της οικογένειας που τους φροντίζει να λαμβάνει οικονομική βοήθεια από το κράτος, πράγμα που φυσικά συμβαίνει στο εξωτερικό αλλά όχι εδώ.

Β. Πάλι τα τελευταία λίγα χρόνια ένας ακόμα πολύτιμος εργασιακός κλάδος βιώνει ελλείψεις και είναι αυτός των αλλοδαπών εργατών.

Το πώς θα καλυφθούν οι ανάγκες των μεγάλων επιχειρήσεων σε εργατικά χέρια είναι θέμα του στενού κράτους και δεν θα αναφερθούμε σε αυτό το σκέλος δηλαδή στις περιπτώσεις που αυτοί οι αλλοδαποί προσλαμβάνονται επί της ουσίας κατευθείαν ως μισθωτοί σε έναν και μόνο εργοδότη.

Δυστυχώς όλη η παρούσα νομοθεσία του κράτους μας στρέφεται γύρω από την εργασία των αλλοδαπών εργατών μόνο ως μισθωτών και όχι ως ανθρώπων που εργάζονται -εντός και εκτός εισαγωγικών- σαν ελεύθεροι επαγγελματίες.

Πάρα πολλοί αλλοδαποί τον πρώτο καιρό που ήρθαν στην Ελλάδα -ειδικά από την Αλβανία- δεν εργάζονταν σε έναν εργοδότη αλλά οι ίδιες οι ανάγκες της κοινωνίας τους έκαναν να εργάζονται σποραδικά στην εκάστοτε κοινωνία που ζούσαν, πότε στον έναν και ποτέ στον άλλο πολίτη, εξυπηρετώντας τους  άλλοτε στις οικοδομές, άλλοτε στις ελιές, άλλοτε εκτελώντας οικιακές εργασίες και γενικά κάνοντας ποικίλες και διαφορετικές δουλειές στις οποίες μάλιστα είχαν ταλέντο.

Παρά την μικρή ανάσα που πήρε η ελληνική οικονομία από το 2018 μέχρι και το 2020 είδαμε με έκπληξη ότι ακριβώς αυτό το διάστημα άρχισαν να λιγοστεύουν οι ξένοι εργάτες στη χώρα μας προτιμώντας να δουλέψουν στην Ιταλία τη Μάλτα ή ακόμη και σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης όπου τα μεροκάματα και οι δουλειές ήταν για κάποιο λόγο καλύτερες από αυτές της Ελλάδας.

Κάπως έτσι όμως έμεινε η Ελλάδα χωρίς εργατικά χέρια και επαναλαμβάνουμε ότι δεν μιλάμε για τις μεγάλες επιχειρήσεις που χρειάζονται για παράδειγμα 50 και 100 εργάτες οι οποίες είναι ένα άλλο κεφάλαιο το οποίο σίγουρα δεν πρέπει να μονοπωλεί το κρατικό ενδιαφέρον αλλά μιλάμε για το ότι υπάρχει τεράστια έλλειψη αλλοδαπών για οικιακές  κυρίως και εποχιακές δουλειές των απλών πολιτών.

Εκεί που σε κάθε γειτονιά τα τελευταία 30 χρόνια υπήρχε πληθώρα από ξένους τεχνίτες και εργάτες, και μάλιστα έμπειροι και καλοί – σήμερα έχουν απομείνει μετρημένοι στα δάχτυλα ενός χεριού.

Με δεδομένο ότι η Ελλάδα έχει φοβερή υπογεννητικότητα και μια χρόνια αποστροφή στα τεχνικά και αγροτικά  επαγγέλματα -δηλαδή πλήρη έλλειψη νεανικών εργατικών χεριών – συν την αστυφιλία, οδηγήθηκε σε παροπλισμό των νεαρών ανδρών και γυναικών που έχουν εγκαταλείψει τις χειρωνακτικές εργασίες και είναι εντελώς άπειροι από αυτές.

Η εγκατάλειψη του αγροτικού επαγγέλματος και της σκληραγώγησης με την οποία γαλουχηθήκαν βιωματικά  οι παλαιότερες γενιές μας έφτασε  στο σημείο σήμερα να μην υπάρχουν άνθρωποι να βοηθήσουν τα νοικοκυριά σε απολύτως τίποτα.

Η κοινωνία δυστυχώς έχει μάθει να ζει με τις αναμνήσεις του παρελθόντος και αργεί να καταλάβει αυτές τις αλλαγές πλην όμως δυστυχώς θα τις δει σύντομα.

Η κοινωνία δεν αντιδράει ακαριαία και έντονα όπως οι μεγάλες επιχειρήσεις που βιώνουν την έλλειψη προσωπικού προφανώς τα κέρδη τους και στρέφονται στο κράτος για να καλύψει αυτά τα κενά αλλά η πραγματικότητα σήμερα είναι ότι δεν μπορεί να βρει κανείς ούτε εργάτες για αγροτικές εργασίες ούτε για οικοδομικά μερεμέτια και φυσικά λόγω των μνημονίων που ανάγκασαν πολλούς ελεύθερους επαγγελματίες τεχνίτες να κλείσουν τα βιβλία τους την προηγούμενη δεκαετία όλο αυτό έρχεται και συναντάει την τεράστια έλλειψη υδραυλικών ηλεκτρολόγων και πολλών άλλων τεχνικών ειδικοτήτων.

Εν κατακλείδι πρέπει το κράτος να βοηθήσει την έλευση εργατών κυρίως από τις βαλκανικές χώρες στη χώρα μας στους οποίους να δίνει πρακτικά και αμέριστα τη δυνατότητα να εργαστούν κυρίως ως ελεύθεροι επαγγελματίες στην Ελλάδα και ακολούθως ως μισθωτοί.

Με δεδομένο λοιπόν ότι η χώρα μας γερασμένη και παρηκμασμένη μπαίνει στην τρίτη δεκαετία του 2000 χωρίς ενθουσιασμό χωρίς νέους ανθρώπους αλλά και χωρίς τα δεκανίκια που είχε τις περασμένες δεκαετίες δηλαδή τους ξένους εργάτες και την πατριαρχική δομή αλληλεγγύης πρέπει να αντιληφθούμε ότι με τον άλφα ή βήτα τρόπο οι δυνατότητες διαβίωσης και η δημιουργία στην Ελλάδα λόγω των ανωτέρω εκτεθέντων προβληματικών καταστάσεων κυρίως δηλαδή του γήρατος και της έλλειψης τεκνογονίας θα γίνουν σχεδόν αφόρητες για πολλούς.

Φυσικά τόσο τον ρόλο των φροντιστών όσο και των εργατικών χεριών η ελληνική κοινωνία τον είχε εξασφαλισμένο μέσω των πολυμελών πατριαρχικών οικογενειών και της μικρής κλίμακας κοινότητες που εξασφάλιζαν το αναγκαίο μίνιμουμ αλληλεγγύης και βοήθειας ενώ σήμερα καλούμαστε να τα αναζητούμε σε άλλα χέρια.

Πραγματικά φαντάζει κωμικό να πούμε για δείκτες οικονομικής ανάπτυξης της Ελλάδας ή για άλλα ζητήματα που απασχολούν την επικαιρότητα όταν η ελληνική πραγματικότητα αποτελείται από μόνιμα ανθρώπους κουρασμένους από την πολλή δουλειά, ανθρώπους γέρους και αβοήθητους, ανθρώπους μοναχικούς οι οποίοι πρέπει μάλιστα και να ταυτιστούν με τον ενθουσιασμό του εκάστοτε παρουσιαστή δελτίου ειδήσεων που μας μιλάει με πάθος για την κατασκευή του Ελληνικού ή για τα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν για την Ελλάδα.

Facebook Comments