Διπλή ήττα για τον Τσίπρα σε Σκόπια – οικονομία

«Εκτιμώ ότι ο Τσίπρας έπεσε στην παγίδα, που ετοίμασε για τον Κυριάκο και τη ΝΔ με αφορμή το Σκοπιανό», μου έλεγε χτες κορυφαίος, παλιός πολιτικός με μεγάλη εμπειρία στις πολιτικές καντρίλιες και το παρασκήνιο. «Οι όποιες αμερικανικές πιέσεις για να κλείσει τώρα το ζήτημα και να μπουν τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ με την οριστική τους ονομασία, λειτούργησαν ως πρόσχημα για να εκθέσουν την κομματική ηγεσία της ΝΔ και να προσφέρουν στο αριστερό και κεντροαριστερό ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ το άλλοθι που χρειαζόταν για να πάει σε εκλογές με διπλή «επιτυχία». Ότι έκλεισε το θέμα των Σκοπίων κι έβγαλε την Ελλάδα από τα μνημόνια. Τώρα κινδυνεύει να υποστεί διπλή ήττα».

Η άποψη αυτή, μολονότι αποτελεί προσωπική εκτίμηση του συνομιλητή μου, δεν απέχει πολύ μακριά από την πραγματικότητα, όπως αναφέρουν δημοσιογραφικές πληροφορίες. Το θέμα των Σκοπίων, που άνοιξε για να αποτελέσει μια διπλωματική νίκη για τον κ. Τσίπρα και το κόμμα του, μετεξελίσσεται σε εκλογική του ήττα, που θα αποτελέσει πολιτική του συντριβή, εφόσον το συλλαλητήριο της Αθήνας, που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή, αποδειχθεί πετυχημένο από πλευράς συμμετοχής κόσμου και εξελιχθεί όπως πολλοί πιστεύουν σε ένα κατ’ ουσίαν αντικυβερνητικό συλλαλητήριο.

Κι όλα αυτά σε μια περίοδο που η αρχική ευφορία περί δήθεν «καθαρής εξόδου» από τα μνημόνια, με την οποίαν βαυκαλίζονταν οι περισσότεροι στον ΣΥΡΙΖΑ, εξανεμίζεται. Στο τέλος Αυγούστου πράγματι θα τελειώσει το γ’ μνημόνιο αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα θα βρεθεί εκτός της κηδεμονίας των δανειστών. Ούτε καν εκτός μνημονίων. Ήδη είναι προφανές ότι σε ευρωπαϊκό, κι όχι μόνον, επίπεδο συνεχίζονται αμείωτες οι συζητήσεις για την εξεύρεση τρόπου να δημιουργηθεί αυτό το «υβριδικό μνημόνιο», δηλαδή ποσό στήριξης της ελληνικής οικονομίας με νέα μέτρα, που δεν θα ονομαστεί όμως «μνημόνιο» για να μην χρειασθεί να εγκριθεί από τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια, που έχουν κουραστεί με το ελληνικό ζήτημα.

Αντίθετα, το στίγμα της πραγματικότητας, που υπάρχει σε διεθνές επίπεδο για το ελληνικό πρόβλημα έδωσαν κατά σειράν τις τελευταίες μέρες, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι κι ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ. Ο κ. Ντράγκι προειδοποίησε ότι όταν τελειώσει το πρόγραμμα τον Αύγουστο και εφόσον δεν υπάρξει νέο, οι ελληνικές τράπεζες θα χάσουν το waiver, την στήριξη, που είχαν από την ΕΚΤ. Αυτό δηλαδή, που είχε γίνει τον Ιούνιο του 2015 και είχαμε οδηγηθεί στα φοβερά capital controls. Φυσικά, υποστηρίζεται, σήμερα στις τράπεζες δεν επικρατεί η ίδια κατάσταση με το 2015. Αλλά και πάλι, είναι αρκετά ισχυρές για να αντέξουν ενδεχόμενες αναταράξεις, ακόμα κι από μια πιθανή διεθνή αναστάτωση;

Από την πλευρά του, ο κ. Ρέγκλινγκ προειδοποίησε ότι ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους, όπως ζητεί επισταμένα η ελληνική κυβέρνηση, δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν συνεχισθούν ουσιαστικά οι μεταρρυθμίσεις. Ενώ τόνισε, σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «Καθημερινή» ότι η εποπτεία της ελληνικής οικονομίας θα συνεχισθεί επί δεκαετίες στο μέλλον. Ότι δηλαδή η δήθεν «καθαρή έξοδος», που επιδιώκει η κυβέρνηση Τσίπρα είναι μια καθαρή ουτοπία. Ενώ την ίδια ώρα, το έγκριτο Ινστιτούτο Bruegel προειδοποιεί ότι αν δεν γίνει μεγάλη κι ουσιαστική ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, η χώρα μας σύντομα θα χρειασθεί νέο μνημόνιο για να αντιμετωπίσει τις πιέσεις, που θα δεχθεί από τις αγορές. Κι η Citigroup με σειρά εκθέσεων της προειδοποιεί ότι το ενδεχόμενο να πετύχει η Ελλάδα τον στόχο του 3,5% πρωτογενούς πλεονάσματος το 2018 αλλά και το 2019 είναι πολύ μικρό, παρά την νέα, σκληρή μείωση των συντάξεων, που θα πραγματοποιηθεί από 1-1-19. Κάτι, που φέρνει πολύ πιο κοντά τη νέα μείωση του αφορολογήτου, που είχε συμφωνηθεί αρχικά για το 2020 αλλά τώρα, όπως ουσιαστικά παραδέχεται κι ο ίδιος ο κ. Τσακαλώτος, μπορεί να εφαρμοσθεί από το 2019, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο τα φτωχά νοικοκυριά.

Όλα αυτά εκ των πραγμάτων, φέρνουν πιο κοντά τον χρόνο των εκλογών. Οσο κι αν επιμένει ο κ. Τσίπρας ότι οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας, τον Σεπτέμβριο του 2019, ουδείς, ακόμα και μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, δεν φαίνεται να το πιστεύει πραγματικά. Η εκτίμηση μας παραμένει ισχυρή. Με πρόσχημα το Σκοπιανό, και την πιθανότατη πια αποτυχία της κυβέρνησης να βρει λύση, αλλά κυρίως την «έξοδο από τα μνημόνια» και προτού εφαρμοστούν τα νέα επώδυνα μέτρα, που έχουν ήδη ψηφιστεί, η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο του 2018. Όλα αυτά θα αρχίζουν να διαφαίνονται όσο περνά ο χρόνος κι όσο τα πράγματα χειροτερεύουν σε όλα τα επίπεδα, παρά τις όποιες επικλήσεις ότι δήθεν η χώρα έχει εισέλθει σε νέο, αναπτυξιακό δρόμο. Ούτε ο ίδιος ο κ. Τσίπρας το πιστεύει αυτό πλέον…