Το σενάριο των εκλογών

Στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές είναι κάτι παραπάνω από συνηθισμένο φαινόμενο. Τόσο συχνό, που όταν μία κυβέρνηση φθάσει στο μέσον του πλήρους πολιτικού της κύκλου θεωρείται η εξαίρεση στον κανόνα. Ένας κανόνας που αποδείχθηκε αμείλικτος κατά τη διάρκεια της Μεγάλης ελληνικής Ύφεσης από το 2009 και μετά. Ήδη η παρούσα κυβέρνηση είναι η μακροβιότερη σε αυτό το ταραχώδες πολιτικά και οικονομικά διάστημα. Πότε λοιπόν θα γίνουν εκλογές;

Γενικά το σενάριο των πρόωρων εκλογών ανακύπτει όταν συντρέχει κάποια από τις παρακάτω συνθήκες.

Πρώτον, σε περιόδους καμπής μετά από σημαντικά γεγονότα που επισπεύδουν την ωφελιμιστική διαδικασία πολιτικής κεφαλαιοποίησης ενός κυβερνητικού «success story». Το σημείο καμπής αναφέρεται σε ένα τοπικό πολιτικό μέγιστο, για να δανεισθούμε τη γλώσσα των Μαθηματικών, κατά το οποίο κορυφώνεται η θετική πορεία τηρουμένων των αναλογιών ενώ ταυτόχρονα ελλοχεύει ο κίνδυνος κάμψης· αντιστροφής, δηλαδή, της εικόνας και δυσμενούς μεταβολής των οικονομικών ή/και πολιτικών συνθηκών.

Δεύτερον, σε συνθήκες που απαιτούν ανανέωση της λαϊκής ετυμηγορίας ως νωπής καταγραφής πολιτικής νομιμοποίησης προκειμένου να εφαρμοσθεί συγκεκριμένη πολιτική ενόψει μιας δύσκολης επερχόμενης συγκυρίας. Και τρίτον, σε περιόδους ενδοκυβερνητικών τριγμών που συντονίζονται πολλαπλασιάζοντας τις ρωγμές στο έδαφος της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, δημιουργώντας ενεργά ρήγματα στο κυβερνητικό τόξο μέχρι την απώλεια της δεδηλωμένης εμπιστοσύνης της Βουλής στην κυβέρνηση.

Σε αυτό το πλαίσιο, πότε θα διεξαχθούν οι επόμενες βουλευτικές εκλογές; Θεωρώντας κατά τεκμήριο αρραγή σαν μπετόν αρμέ την παρούσα πλειοψηφία στο ελληνικό Κοινοβούλιο, η τρίτη περίπτωση δείχνει να βρίσκεται εκτός πολιτικού χάρτη. Ας εξετάσουμε συνεπώς τις δύο πρώτες. Ξεκινώντας από τη δεύτερη, δεν φαίνεται μέχρι την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος τον ερχόμενο Αύγουστο να διαμορφώνονται τέτοιες συνθήκες αναζήτησης νωπής λαϊκής ετυμηγορίας στον πολιτικό σχεδιασμό του κ. Τσίπρα. Καθώς η κυβέρνηση πηγαίνει με τα νερά των θεσμών στο εξωτερικό πουλώντας ως επικοινωνιακό αντιστάθμισμα ταξική πολιτική στο εσωτερικό, αν δεν μεσολαβήσει κάποιο «ατύχημα» έξω από τη σφαίρα του μνημονίου, το νωρίτερο που μπορεί να διεξαχθούν με δική της πρωτοβουλία εθνικές εκλογές είναι το φθινόπωρο του 2018.

Αυτό μας φέρνει στην πρώτη περίπτωση. Είναι το αφήγημα της εξόδου από την οκταετία των μνημονίων εκείνο το σημείο καμπής που θα οδηγήσει ωφελιμιστικά την κυβέρνηση σε πολιτική κεφαλαιοποίηση του δικού της «success story»; Η πιο λογική απάντηση είναι πάλι όχι. Ο πιθανότερος πολιτικός σχεδιασμός του κ. Τσίπρα είναι να φθάσει στην άνοιξη του 2019, σταθμίζοντας τα τότε δεδομένα των σφυγμομετρήσεων της κοινής γνώμης προκειμένου να αποφασίσει αν τον συμφέρουν οι διπλές εκλογές. Σε αυτό το σενάριο, θα χρησιμοποιηθεί σαν βαλβίδα εκτόνωσης των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων η κάλπη των Ευρωεκλογών. Καθώς ο διαχωρισμός αυτός είναι παρακινδυνευμένος και αμφίβολο ότι θα λειτουργήσει έτσι, ο συλλογισμός μάς οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η παρούσα κυβέρνηση θα προσπαθήσει να φθάσει στην εξάντληση της τετραετίας πριμοδοτώντας μέχρι τότε σε κάθε ευκαιρία το ταξικό αφήγημα.       

Στον επίλογο της περίφημης Γενικής Θεωρίας, ο Κέυνς έγραφε: «…Οι ιδέες των οικονομολόγων και των πολιτικών φιλοσόφων, τόσο όταν είναι ορθές όσο και όταν είναι εσφαλμένες, ασκούν ισχυρότερη επίδραση από ό,τι συνήθως πιστεύεται… Πρακτικοί άνθρωποι που θεωρούν ότι δεν υφίστανται οποιαδήποτε πνευματική επιρροή, συνήθως, είναι οι δούλοι κάποιου μακαρίτη οικονομολόγου. Παράφρονες στην εξουσία, που ακούν φωνές να τους καλούν, αποκρυσταλλώνουν την τρέλα τους από κάποιον πανεπιστημιακό γραφιά παρελθόντων ετών…».

Αντί επιλόγου, μια τελευταία φράση προειδοποίησης από τον Τζον Κένεθ Γκαλμπρέιθ, έναν από τους μεγάλους πολιτικούς και οικονομικούς στοχαστές του περασμένου αιώνα: «Θα υποτιμήσουμε πολύ την ιστορική του επιρροή αν δεν συνειδητοποιήσουμε ότι, σε πολλά ζητήματα της καθημερινής σκέψης και έκφρασης στον μη σοσιαλιστικό κόσμο, ο Μαρξ συνεχίζει ακόμα να αποτελεί σημαντική δύναμη.»

Μια επικοινωνιακή πολιτική της κυβέρνησης χτισμένη πάνω στην αειθαλή σκέψη ότι η κοινωνία είναι και θα είναι ταξική…